Łobocki spośród różnych stylów poleca styl demokratyczny, który jako jedyny pozwala na ukształtowanie pewnej siebie jednostki, zdolnej do samokontroli i przestrzegania norm społecznych. Styl autokratyczny powoduje wykształcenie osobowości lękowej, przesadnie uległej bądź przeciwnie — buntowniczej~ Za równie szkodliwy, jak styl autokratyczny, uważa autor styl liberalny wychowania. Pozbawia on dziecko umiejętności dostosowywania się do życia w społeczeństwie, nadmiernie wykształca egoizm, niezdyscyplinowanie oraz pozbawia hartu i gotowości podejmowania wysiłku. Szkoła to intencjonalne środowisko wychowawcze, ale również ogromnie znaczące w procesie wychowania. Zagrożenia dla prawidłowego przebiegu procesu wychowania w szkole tkwią w nadmiernym oddziaływaniu na intelekt ucznia, kosztem funkcji wychowawczej, także w przeładowaniu programów nauczania, nadmiarze metod werbalnych w nauczaniu i w niedostatecznym przygotowaniu kadry nauczycielskiej.
35. Rodzina jako naturalne środowisko wychowawcze.
Rodzina - jest jednym z naturalnych środowisk wychowawczych, jest pierwszą i fundamentalną grupą w życiu dziecka, to najważniejsze i niezastąpione środowisko wychowawcze, które przez swoją specyfikę, intymność, indywidualność bezpośredniość tworzy warunki dla rozwoju i wychowania. Jest miejscem pierwszych kontaktów międzyludzkich, więzi psychicznych dziecka z rodzicami, rodzeństwem. Dziecko uczestnicząc w naturalnych sytuacjach życia rodzinnego poznaje wzory zachowań związanych z pełnieniem roił ojca, matki dorosłego człowieka, przyswaja elementarną wiedzę o otaczającym świecie.
Funkcje rodziny ijej typy
Do najważniejszych funkcji rodziny jako grupy społecznej należą:
- funkcja prokreacyjna (biologiczna), mająca na celu zrodzenie potomstwa, czyli zapewniająca społeczeństwu ciągłość biologiczną, a także zaspokajanie potrzeb erotyczno-seksualnych małżonków
- funkcja opiekuńcza, polegająca na udzielaniu konkretnej pomocy. członkom rodziny w różnych sytuacjach i okolicznościach życiowych, gdy sami nic są w stanie zaspokoić swych podstawowy di potrzeb;
- funkcja gospodarcza (ekonomiczna), dotycząca zapewnie członkom rodziny niezbędnych warunków do utrzymania się przy życiu czyli, dostarczania rodzinie dóbr materialno-bytowych; funkcja wychowawcza (socjalizacyjna), przejawiająca się; min. wprowadzaniu członków rodziny w szeroko rozumiane życie społeczne łącznic z językiem ojczystym, obyczajami, wzorami zachowań i wartościami kulturowymi;
- funkcja stratyfikacyjna, „gwarantująca członkom rodziny określony status życiowy, wyznaczająca ich przynależność do określonej klasy czy warstwy społecznej
Style wychowania w rodzinie
Styl kierowania demokratycznego uchodzi zatem za najbardziej i korzystny dla prawidłowego rozwoju dziecka
— kształtuje się u dziecka zdolność do samokontroli i dyscyplina oparta
na zinterioryzowanych normach i zasadach moralnych”. Wychowywani w ten sposób dzieci łączy z rodzicami szczera więź emocjonalna, oparta na obopólnej przyjaźni, zaufaniu i wzajemnym poszanowaniu; są one lepiej przygotowane do Życia i, co za tym idzie, wykazują większą im zależność w sprawach osobistych, przejawiają więcej inicjatywy i :„.i
samodzielności; mają większe poczucie odpowiedzialności i rozbudzoną ciekawość intelektuatn~ co się wyraża niejednokrotnie w wielostronnych ich zainteresowaniach
Styl wychowania autokratycznego jest na ogół mało skuteczny i raczej niepożądany z pedagogicznego punkty widzenia.
Charakteryzuje się przeważnie dużym dystansem między rodzicami a dziećmi, tzn. rodzice kontaktują się ze swymi dziećmi w sposób nader formalny. Nic zatem dziwnego, że styl wychowania autokratycznego pociąga Ja sobą niepożądane pedagogicznie następstwa. Przede wszystkim dzieci wychowywane w ten sposób żyją niemal w stałym lęku przed karą; odznaczają się przesadną uległością lub postawą buntowniczą przenoszoną często także na ludzi i zdarzenia spoza domu; są skłonne do poczucia winy i infantylnej zależności. Skutkiem stylu wychowania autokratycznego jest też nadmiar agresywności dzieci, skierowanej nierzadko na samych rodziców lub tzw. kozłów ofiarnych, którymi stają się przeważnie ich rówieśnicy, jak również przyswajanie przez dzieci obowiązujących norm, zadań i wartości moralnych jako czegoś narzuconego „z zewnątrz”. Toteż w swym postępowaniu kierują się one „nie tyle poczuciem moralnej powinności, ile raczej własnym, egoistycznie pojmowanym interesem”
Styl wychowania liberalnego w rodzinie. Polega on na całkowitym niemal pozostawieniu dzieci samym sobie, na niewtrącaniu się w ich sprawy, tolerowaniu aspołecznych zachowań, a nade wszystko pozbawieniu ich wszelkiej kontroli (nadzoru) ze strony rodziców. Styl taki stwarza niczym nieskrępowane warunki dla swobodnej aktywności i spontaniczności dziecka — wszystko mu wolno, na wszystko się mu pozwała, z