CCF20090530015

312 VII. LASKA BO&A

XIX SOBÓR POWSZECHNY, TRYDENCKI

SESJA VI (1547)

Dekret o usprawiedliwieniu

Sesja la, na której ułożono dekret o usprawiedliwieniu, jest najważniejszą sesją Soboru Trydenckiego. Żaden Sobór poprzednio tej sprawy nie poruszał. Problem był o tyle aktualny. że nauka Lutra godziła bezpośrednio w tradycyjną naukę Kościoła na ten temat. Soborowi jednak zależało bardziej na podaniu syntezy pozytywnego nauczanió niż na potępieniu mylnej nauki.

Nauka Lutra. Grzech pierworodny •— który, w ujęciu Lutra, nie różni się od pożądliwości — doszczętnie zrujnował wszelkie możliwości dobra w duszy człowieka. Wola jest martwa; żadnej wolności nie ma poza pewną zewnętrzną swobodą (zob. kan. 5). Cokolwiek człowiek czyni, jest grzechem (por. wyżej nr 57, zdania 31, 32, 35). Nie może więc w żaden sposób przygotować się do nadprzyrodzonego usprawiedliwienia. Człowiek otrzymuje usprawiedliwienie w sposób zupełnie bierny, bez żadnej współpracy ze swojej strony, a wszystkiego w nas dokonuje Chrystus.

Dzięki zaś naszej aktualnej wierze mamy udział w zasługach Chrystusa. Ona przyodziewa nas sprawiedliwością Chrystusa, lecz zasadniczy grzech pozostaje w nas. Nie istnieje bowiem żadne wewnętrzne uświęcenie. Tyle tylko nam jest dane, że Bóg nam nie poczytuje grzechu za coś złego.

Jedynym grzechem, który może zgubić duszę ukrytą za zasłoną zasług Chrystusowych — jest grzech przeciwko wierze, czyli brak ufności w stosunku do Chrystusa, brak ufności w nasze usprawiedliwienie w Chrystusie.

Nauka ta została uznana jako niekatolicka bezpośrednio w kanonach 19 i 27, pośrednio w kanonie 28.

Do takiego ujęcia łaski usprawiedliwienia Kalwin dodaje swoją teorię o absolutnym przeznaczeniu bez względu na zasługi, tak dla zbawionych, jak i dla potępionych.

Dekret starannie przygotowany — siedem miesięcy pracy teologów — był okazją bardzo żywych dyskusji, posuwających się aż do rękoczynów włącznie w pewnych chwilach przełomowych, i po kilku przeróbkach przybrał ostateczną swą formę. Zawiera on 16 rozdziałów i 33 kanony. Dotyczy

.....Ivnic usprawiedliwienia dorosłych, którzy mogą współpra-

l 'M w. z łaską. Nic nie mówi o dzieciach, ponieważ chrzest • ii I u la im łaski bez współpracy z ich strony, Układ całego upracowania jest następujący:

Wstęp ogólny uwydatnia charakter doktrynalny dekretu i lego definitywne znaczenie.

Trzy pierwsze rozdziały stawiają problem, podając zba- • tu v plan Boży wobec człowieka: 1) niemoc człowieka po n echu pierworodnym; 2) zbawcze dzieło Chrystusa; 3) roz-il u lanie łaski zbawienia.

Kozdziały IV-XV opracowują trzy konkretne aspekty u\prawiedliwienia: 1) Rozdz. IV-IX. Usprawiedliwienie />».'/ wsze: wytyczne postawione przez Boga, przygotowanie . In wieka współpracującego z łaską, natura i przyczyny usprawiedliwienia, rola wiary. 2) Rozdz. X-XIII. Stan człowieka usprawiedliwionego:. wzrost łaski dzięki dobrym iu ynkom, konieczność i możliwość wykonania przykazań Bożych, łaska wytrwania. 3) Rozdz. XIV-XV. Usprawiedliwienie drugie: sakrament pojednania — różny od pierwszego usprawiedliwienia na chrzcie; konieczność sakramentu pokuty. ponieważ laskę traci się nie tylko przez utracenie wiary,' ale tukże przez każdy grzech ciężki.

- Dodatek o zasługach dobrych uczynków.

W przekładzie nr 59-109 miejscami pewnych sugestii dostarczyło tłumaczenie ks. W. Granata, „O lasce Bożej". Lublin 1959, s. 83 n.

Wstęp. — Nasze czasy były świadkami, jak wiele dusz za- 58 iiacało się, a jedność Kościoła cierpiała wskutek szerzenia się błędnej nauki o usprawiedliwieniu. Dlatego na cześć i chwałę Boga wszechmogącego, dla spokoju Kościoła i zbawienia dusz, święty ekumeniczny i powszechny Sobór Trydencki, prawnie zebrany w Duchu Świętym... ma zamiar wyłożyć wszystkim wiernym Chrystusa prawdziwą i nieskażoną naukę o usprawiedliwieniu, tak jak jej nauczał Jezus Chrystus „Słońce sprawiedliwości’’ (Mai 3, 20|, „Twórca i dokonawca naszej wiary” (Hbr 12, 2j, a podali Apostołowie i za sprawą Ducha Świętego bez przerwy ją przechowuje Kościół święty.