V
' T1U Vtfi
Er@& -■ •
:.:V •
r/il
VII. LASKA BOŻA
I
%a
i *, ^
%
Ses/tf /a, /ta której ułożono dekret o usprawiedliwieniu, jest najważniejszą sesją Soboru Trydenckiego. Żaden Sobór poprzednio tej sprawy nie poruszał. Problem był o tyle aktualny, że nauka Lutra godziła bezpośrednio w tradycyjną nauką Kościoła na ten temat. Soborowi jednak zależało bardziej na podaniu syntezy pozytywnego nauczanid niż na potępieniu mylnej nauki.
Nauka Lutra. Grzech pierworodny — który, w ujęciu Lu tra, nie różni się od pożądliwości doszczętnie zrujnował wszelkie możliwości dobra w duszy człowieka. Wola jest martwa; żadnej wolności nie ma poza pewną zewnętrzną swobodą (zob. kan. 5). Cokolwiek człowiek czyni, jest grze chem (por. wyżej nr 57, zdania 31, 32, 35). Nie może więc w żaden sposób przygotować się do nadprzyrodzonego usprawiedliwienia. Człowiek otrzymuje usprawiedliwienie w sposób zupełnie bierny, bez żadnej współpracy ze swojej strony, a wszystkiego w nas dokonuje Chrystus.
Dzięki zaś naszej aktualnej wierze piamy udział w zasługach Chrystusa. Ona przyodziewa nas sprawiedliwością
• ’ itr
Chrystusa, lecz zasadniczy grzech pozostaje w nas. Nie istnieje bowiem żadne wewnętrzne uświęcenie. Tyle tylko nam jest dane, że Bóg nam nie poczytuje grzechu za coś złego.
Jedynym grzechem, który może zgubić duszę ukrytą za zasłoną zasług Chrystusowych — jest grzech przeciwko wierze, czyli brak ufności w stosunku do Chrystusa, brak ufności w nasze usprawiedliwienie w Chrystusie.
Nauka ta została uznana jako niekatolicka bezpośrednio w kanonach 19 i 27, pośrednio w kanonie 28.
Do takiego ujęcia łaski usprawiedliwienia Kalwin dodaje swoją teorię o absolutnym przeznaczeniu bez względu na zasługi, tak dla zbawionych, jak i dla potępionych.
Dekret starannie przygotowany — siedem miesięcy pracy teologów — był okazją bardzo żywych dyskusji, posuwających się aż do rękoczynów włącznie w pewnych chwilach przełomowych, i po kilku przeróbkach przybrał ostateczną swą formę. Zawiera on 16 rozdziałów i 33 kanony. Dotyczy
A*M’«
lii
;>if.
p
k:
W
«
58
792a
1520
SOBÓR TRYDENCKI (VI SESJA)
K£J %
fńlynie usprawiedliwienia dorosłychy którzy mogą współpra-* mwc z &wA:<?. Mc n/c mów/ o dzieciach, ponieważ chrzest tria im łaski bez współpracy 'z ich strony, Układ całego
0ptlicowania jest następujący:
Wstęp ogólny uwydatnia charakter doktrynalny dekretu I /r'i;o definitywne znaczenie.
Tirzy pierwsze rozdziały stawiają problem, podając zbawi v plan Boży wobec człowieka: j) niemoc człowieka po ‘7 echu pierworodnym; 2) zbawcze dzieło Chrystusa; 3) roz-
3 u'lunie łaski zbawienia.
• *
Rozdziały IV-XV opracowują trzy konkretne aspekty usprawiedliwienia: I) Rozdz. IV~IX. Usprawiedliwienie pierwsze: wytyczne postawione przez Boga, przygotowanie - tu wieka współpracującego z łaską, natura i przyczyny us-pniwiedliwienia, rola wiary. 2) Rozdz. X~XIII. Stan człowieka usprawiedliwionego:, wzrost łaski dzięki dobrym ih rynkom, konieczność i możliwość wykonania przykazań Hoż.ych, łaska wytrwania. 3) Rozdz. XIV-XV. Usprawiedliwienie drugie: sakrament pojednania — różny od pierwszego usprawiedliwienia na chrzcie; konieczność sakramentu pokuły. ponieważ łaskę traci się nie tylko przez utracenie wiary, ‘ ale także przez każdy grzech ciężki.
— Dodatek o zasługach dobrych uczynków. .
W przekładzie nr 59-109 miejscami pewnych sugestii dostarczyło tłumaczenie ks. W. Granatu, „O łasce Bożej". Lublin 1959, s. 83 n.
Wstęp* — Nasze czasy były świadkami, jak wiele dusz za-liacało się, a jedność Kościoła cierpiała wskutek szerzenia się błędnej nauki o usprawiedliwieniu. Dlatego na cześć i chwałę Boga wszechmogącego, dla spokoju Kościoła i zbawienia dusz, święty ekumeniczny i powszechny Sobór Trydencki, prawnie zebrany w Duchu Świętym... ma zamiar wyłożyć wszystkim wiernym Chrystusa prawdziwą i nieskażoną naukę o usprawiedliwieniu, tak jak jej nauczał Jezus Chrystus „Słońce sprawiedliwości’’ [Mai 3, 20], „Twórca i dokonawca naszej wiary” [Hbr 12, 2J, a podali Apostołowie i za sprawą Ducha Świętego bez przerwy ją przechowuje Kościół święty. • <