26. Nadzór i monitorowanie 717
Jeżeli umiejscowienie cewnika w pozycji zaklinowania nie jest możliwe, można w ocenie brać pod uwagę ciśnienie końcoworozkurczowe w tętnicy płucnej (PAEDP), jako wartość dość dokładnie odzwierciedlającą ciśnienie panujące w lewym przedsionku. Ciśnienie to nie odpowiada ciśnieniu zaklinowania w przypadkach nadciśnienia płucnego, podwyższonego oporu naczyń płucnych, np. w długo trwającej stenozie mitralnej, niewydolności lewego serca albo w chorobach płuc, gdzie PAEDP jest wyższe niż PCWP. Również w przyspieszonej akcji serca ciśnienie rozkurczowe w tętnicy płucnej może być wskutek skrócenia czasu rozkurczu, a zatem także upośledzenia wypełniania komory, wyższe niż PCWP. Wartości prawidłowe ciśnienia wymieniono wyżej.
Ciśnienie zaklinowania ma dużą wartość podczas diagnostyki różnicowej w zespole małego rzutu (Iow output syndrome) (zob. tab. 26.9).
Pojemność minutowa serca. Pojemność minutową serca (rzut serca; CO - cardiac output) mierzy się za pomocą cewnika Swana-Ganza metodą ter-modylucji, odpowiadającej zmodyfikowanej metodzie rozcieńczania barwnika, w której indykatorem jest temperatura. Po wstrzyknięciu do cewnika kilku mililitrów zimnego 0,9% roztworu NaCl lub glukozy krew zostaje na krótki czas ochłodzona. Zmiany temperatury krwi w czasie mierzy ter-inistor na końcu cewnika i wynik przekazuje do komputera, który z kolei oblicza przepływ krwi z powierzchni leżącej poniżej krzywej temperatury wg równania Stewarda-Hamiltona:
_ V, (Tb - Tl) K,K2
" T,(t)dt
V, - objętość wstrzykiwanego płynu, TB - temperatura krwi, T, - temperatura wstrzykiwanego płynu, K, - współczynnik gęstości (wstrzykiwany płyn/krew), K2 - stała kalkulacyjna, Te(t)dt - zmiana temperatury krwi jako funkcja czasu.
Rzut serca (pojemność minutowa serca) jest odwrotnie proporcjonalny do pola powierzchni leżącej poniżej krzywej temperatury (TB(t)dt), tzn. im mniejsza jest powierzchnia, tym większy jest rzut serca i odwrotnie. Zaburzenia przebiegu pomiaru są możliwe do stwierdzenia, gdy rejestracja krzywych temperatury odbywa się za pomocą tylko jednego rejestratora. Zbyt niskie krzywe (fałszywie wysoki rzut serca) są spowodowane zbyt małą objętością
Ryc. 26.40a-d Krzywe ciśnień ukazujące się na monitorze podczas wprowadzania cewnika do pozycji zaklinowania.
a) z prawego przedsionka do prawej komory;
b) z prawej komory do tętnicy płucnej;
c) z tętnicy płucnej do pozycji zaklinowania;
d) po odblokowaniu balonika cewnik wraca z pozycji zaklinowania z powrotem do tętnicy płucnej.