larsen0719

26. Nadzór i monitorowanie 719

potermii i przy zbyt daleko wprowadzonym obwo-dowo zakończeniu cewnika. Klinicznie powikłanie to objawia się krwiopluciem, a przy masywnym krwawieniu wstrząsem i ustaniem akcji serca. Dotąd opisano 50 przypadków pęknięcia tętnicy płucnej. Leczenie jest najczęściej objawowe. W razie masywnego krwawienia należy chorego zaintubo-wać rurką z podwójnym światłem. Wskazana jest interwencja chirurgiczna.

Uszkodzenie zastawek może wystąpić już po zaledwie kilku godzinach od wprowadzenia cewnika. Dlatego powinno się dążyć do tego, by cewnik pozostawał w naczyniu jak najkrócej.

Tworzenie pętli. Do zapętlenia cewnika dochodzi łatwo, gdy tkwi on zbyt głęboko w prawej komorze i nie trafia do tętnicy płucnej. Gdy cewnik wprowadzany jest do tętnicy płucnej przez żyłę szyjną wewnętrzną, powinien znaleźć się w tętnicy po przebyciu 60 cm, z dołu łokciowego natomiast po ok. 80-85 cm.

Niezależnie od wymienionych charakterystycznych powikłań mogą wystąpić również powikłania typowe dla wprowadzania centralnych cewników dożylnych.

Ocenia się, że poważne powikłania (przebicie tętnicy płucnej, zawał płuca, zaburzenia rytmu serca wymagające leczenia, posocznica) zdarzają się łącznie u 3,5% pacjentów poddanych cewnikowaniu. Wszystkie rodzaje powikłań występują natomiast w 14,9% wszystkich przypadków cewnikowania.

5.8 Echokardiografia przezprzełykowa

Echokardiografia przezprzełykowa umożliwia ocenę różnych parametrów układu krążenia i jego struktur anatomicznych. Należą do nich:

-    czynność zastawek serca,

-    kurczliwość ścian komór,

-    pojemność komór,

-    charakterystyka krwi wpływającej do aorty wstępującej,

-    rozpoznanie zatoru powietrznego.

Echokardiografia przezprzełykowa ma również duże znaczenie dla nadzoru śródoperacyjnego pacjentów z zaawansowaną chorobą niedokrwienną serca. Metoda ta wykazuje większą swoistość w wykrywaniu niedokrwienia mięśnia sercowego niż cewnikowanie tętnicy płucnej lub EKG.

Obecnie zaleca się stosowanie echokardiografii przezprzełykowej przede wszystkim podczas operacji serca i operacji na aorcie piersiowej. Poza tym jest to metoda polecana u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności komór oraz służy do oceny opornej na leczenie hipotensji lub niewydolności serca. Echokardiografię przezprzełykową podczas operacji może wykonać anestezjolog mający odpowiednie przeszkolenie w tym kierunku.

6 Temperatura ciała

Zmiany temperatury ciała podczas zabiegów chirurgicznych występują względnie często. Noworodki i małe dzieci, które mają względnie dużą powierzchnię ciała, narażone są szczególnie na oziębienie. Lekki wzrost lub spadek temperatury ciała tolerowane są przez organizm bez widocznej reakcji. Poważne zaburzenia obserwuje się dopiero przy spadku temperatury poniżej 34°C lub jej wzroście o 2-3°C powyżej normy. Groźna dla życia jest hipertermia złośliwa, powikłanie, które musi być natychmiast rozpoznane i leczone (zob. rozdz. 32).

Pominąwszy operacje krótkotrwałe, temperatura ciała powinna być monitorowana przez cały czas trwania znieczulenia. Pomiaru temperatury można dokonywać w różnych miejscach ciała:

-    Przełyk. Temperatura mierzona w dolnej części przełyku odpowiada temperaturze krwi w aorcie (temperatura centralna). Koniec termosondy powinien być umieszczony między sercem a aortą, w dolnej części przełyku.

-    Odbyt. Temperatura mierzona w odbycie nie odpowiada temperaturze centralnej, ponieważ zależy od przepływu krwi przez błonę śluzową, a stolec może działać jako izolator.

-    Przewód słuchowy zewnętrzny. Temperatura odpowiada prawie dokładnie temperaturze krwi przepływającej przez mózg. Pomiar ten jest pewny, istnieje jednak niebezpieczeństwo perforacji błony bębenkowej przy zakładaniu sondy. Poza tym pomiar może być zafałszowany działającą jako izolator woskowiną.

-    Tchawica i górna część przełyku. Wynik pomiaru odpowiada temperaturze gazów oddechowych. Przy wprowadzaniu sondy istnieje niebezpieczeństwo krwawienia z nosa.

-    Dół pachowy: Temperatura zależy od miejsco-