37. Położnictwo 1039
► Jeżeli z powodu nieprawidłowego położenia wydobycie drugiego dziecka wymaga zabiegu położniczego, zaleca się wykonanie głębokiego znieczulenia wziewnego, opisanego w akapicie dotyczącym pośladkowego położenia płodu.
► W zależności od nagłości przypadku, cięcie cesarskie można wykonać w znieczuleniu ogólnym lub regionalnym. Znieczulenie zewnątrz-oponowe w porównaniu ze znieczuleniem ogólnym jest korzystniejsze dla płodów, zwłaszcza przy przedłużającym się zabiegu operacyjnym.
Podczas znieczulenia wcześniaki są szczególnie zagrożone. Związane to jest z ich zwiększoną wrażliwością na leki przeciwbólowe, uspokajające oraz anestetyki, ponieważ bariera krew-mózg jest jeszcze niedojrzała, zdolność wiązania przez białka osocza jest mniejsza, a także zamartwica u wcześniaków występuje częściej.
8.3.1 Uwagi praktyczne
Poród przez pochwę. Musi on przebiegać powoli i ostrożnie, z niewielkim parciem przez rodzącą, aby zmniejszyć niebezpieczeństwo krwawienia śródczaszkowego u płodu. W celu ułatwienia wydobycia dziecka położnicy wykonują rozległe nacięcie krocza i zabieg kleszczowy. Do tych zabiegów położniczych bardzo przydatne jest znieczulenie zewnątrzoponowe zapewniające dobre zwiotczenie mięśni dna miednicy.
Cięcie cesarskie. Postępowaniem z wyboru jest znieczulenie zewnątrzoponowe, ponieważ pozwala uniknąć depresyjnego wpływu leków stosowanych w znieczuleniu ogólnym na o.u.n. płodu.
Po zakończeniu porodu, niezależnie od metody znieczulenia, często jest konieczne zastosowanie postępowania resuscytacyjnego u noworodka (zob. rozdz. 38). Najczęściej występują następujące powikłania wymagające odpowiedniego postępowania:
- zamartwica noworodków,
- zespół zaburzeń oddychania (IRDS),
- hipowolemia,
- hipoglikemia,
- niedokrwistość,
- hipotermia.
Ciężkie krwotoki (> 800 ml) są najczęstszą przyczyną śmiertelnych powikłań u matki w położnictwie. Najważniejsze przyczyny krwotoków przed porodem to:
- łożysko przodujące,
- przedwczesne odklejenie łożyska,
- pęknięcia macicy (rzadko).
Przyczyną 50-60% krwotoków przedporodowych jest łożysko przodujące lub przedwczesne odklejenie łożyska.
Głównymi przyczynami krwotoków poporodowych są:
- resztki łożyska w jamie macicy,
- atonia macicy,
- pęknięcia szyjki macicy i pochwy.
Ważne w praktyce klinicznej:
Krwotoki okołoporodowe występują nieoczekiwanie i w ciągu kilku minut mogą doprowadzić do śmierci.
Zasadnicze postępowanie anestezjologiczne
Wstrząs krwotoczny i zaburzenia krzepnięcia są dla anestezjologów ważnym ryzykiem krwotoków w III trymestrze ciąży i w okresie łożyskowym. Po zawiadomieniu przez położnika, anestezjolog powinien się do tych powikłań przygotować, a także jeszcze przy stabilnej sytuacji rozpocząć odpowiednie przygotowawcze postępowanie. Należy do tego:
- założenie 2 kaniul dożylnych o dużym świetle,
- fakultatywnie: cewnik tętniczy, cewnik do żyły centralnej,
- grupa krwi i próba krzyżowa, do dyspozycji co najmniej 2 jednostki koncentratu krwinek czerwonych i świeżo mrożonego osocza,
- układ krzepnięcia na podstawie zwykle stosowanych parametrów laboratoryjnych,
- przygotowanie mankietów do mierzenia ciśnienia w celu szybkiego przetaczania płynów i krwi,
- podanie doustnych środków zobojętniających,
- podanie tlenu do oddychania,
- założenie cewnika moczowego,
- wentylacja 100% tlenem przez maskę.
To postępowanie musi być prowadzone także wtedy, kiedy położnik bada rodzącą, aby ocenić jej aktualny stan. Szczegóły dotyczące przetaczania krwi i terapii objętościowej oraz postępowanie