37. Położnictwo 1043
Tabela 37.7 Podział choroby nadciśnieniowej w ciąży
- Nadciśnienie indukowane ciążą
Nadciśnienie, które przed 20 tyg. ciąży nie istniało i nie utrzymywało się 6 tyg. po porodzie, nadciśnienie bez białkomoczu
- Stan przedrzucawkowy (objawy: gestoza, nadciśnienie z białkomoczem)
Nadciśnienie po 20 tyg. ciąży z obrzękami lub bez obrzęków
- rzucawka: gestoza z toniczno-klonicznymi drgawkami
- zespół HELLP - ciężka postać rzucawki z hemolizą (H), podwyższoną aktywnością enzymów wątrobowych (EL - elevated liver enzymes) i obniżoną liczbą trombocytow (LP - Iow platelets)
- Nadciśnienie nałożone na ciążę
Charakterystyczne objawy gestozy, najczęściej proteinuria u ciężarnych z przewlekłym nadciśnieniem
- Przewlekłe nadciśnienie
wcześniejsze, pierwotne nadciśnienie (95%) i wtórne nadciśnienie przed 20 tyg. ciąży
- Dawniejsze powikłania nadciśnienia
- Przejściowe nadciśnienie: podwyższona wartość ciśnienia tętniczego po 20 tyg. ciąży, bez proteinurii
ne drgawki, ze współistniejącymi objawami neurologicznymi lub bez pojawienia się tych objawów.
Ciężki stan przedrzucawkowy jest to stan przedrzucawkowy, w którym stwierdzono następujące zaburzenia czynności narządów:
- stałe nadciśnienie tętnicze: 160/110 mHg lub
wyższe,
- białkomocz z utratą białka > 5 g/dl,
- skąpomocz < 400 ml/24 godz.,
- trombocytopenię,
- podwyższone stężenie transaminaz,
- podwyższone stężenie kreatyniny w surowicy,
- zaburzenia ze strony o.u.n.: bóle głowy, zaburzenia widzenia, pobudzenie ruchowe, wygórowane odruchy,
- dolegliwości epigastryczne,
- sinicę.
Zespół HELLP. Objawami tego zespołu są: hemo-liza, podwyższone stężenie enzymów wątrobowych i obniżenie liczby trombocytow (HELLP - hemoly-sis, elemted liver enzymes, Iow platelets) najczęściej w połączeniu z ciężkim stanem przedrzucawkowym. U ok. 10-20% pacjentek jednakże może nie występować nadciśnienie. Często stwierdzane są dolegliwości epigastryczne, bóle w prawym nadbrzuszu, karku lub łopatek oraz nudności i wymioty.
Proteinuria - wydzielanie z moczem więcej niż 300 mg białka w ciągu 24 godz., więcej niż 1 g/1 w dwóch próbkach moczu lub więcej niż 1 g/1 badanych w środkowym strumieniu moczu, oznaczane w dwóch próbkach moczu pobranych w odstępach 6-godzinnych. Ciężka proteinuria występuje wtedy, kiedy wydzielanych jest z moczem więcej niż 5 g białka/24 godz. lub więcej niż 3 g/24 godz. określanych w środkowym strumieniu moczu w odstępach 6-godzinnych.
Obrzęki. To spowodowane retencją wody nagromadzenie się płynu w zależnych i niezależnych częściach ciała, powodujące szybki wzrost masy ciała w III trymestrze ciąży
8.6.2 Etiologia i patofizjologia
Przyczyny stanu przedrzucawkowego i zespołu HELLP nie są znane, dyskutowane są genetyczne, immunologiczne i metaboliczne czynniki sprawcze. Istnieje wiele hipotez na temat etiologii stanu przedrzucawkowego.
W centralnym punkcie tej choroby znajduje się uogólniony skurcz naczyń z zaburzeniami mikro-krążenia. Jej powodem może być brak równowagi pomiędzy prostacykliną (PGL) jako wazodylatato-rem a tromboksanem (TXA2) jako silnym wazo-konstryktorem. TXA2 jest nie tylko środkiem silnie obkurczającym naczynia, ale także stymuluje agregację trombocytow; natomiast PGI2 wykazuje działanie wazodylatacyjne oraz hamuje agregację płytek krwi. W wyniku uogólnionych zaburzeń mikrokrążenia w ciężkiej postaci stanu przedrzucawkowego dochodzi do zaburzenia czynności narządów z ich objawami klinicznymi.
Czynność układu krążenia
Nadciśnienie tętnicze jest wczesnym objawem stanu przedrzucawkowego; jest ono spowodowane