SWScan00019

26 Kontrakty terminowe i opcje

Diagram 2.1 Zależność pomiędzy ceną terminową a ceną gotówkową w miarę zbliżania się miesiąca realizacji, (a) Cena terminowa wyższa od ceny gotówkowej, (b) Cena terminowa niższa od ceny gotówkowej.

organizacja transakcji, aby ograniczyć do minimum związane z nimi ryzyko niedotrzymania warunków umowy. W tym celu wprowadzono tak zwane depozyty zabezpieczające (margins).

Proces marking to market

Aby zilustrować mechanizm działania depozytu zabezpieczającego, wyobraźmy sobie inwestora, który kontaktuje się ze swoim brokerem w czwartek, 3 czerwca 1993, w celu zakupienia dwóch kontraktów New York Commodity Exchange (COMEX) na złoto z dostawą w grudniu 1993. Załóżmy, że aktualna cena terminowa wynosi 400 dolarów za uncję. Ponieważ wielkość jednego kontraktu to 100 uncji, zlecenie opiewa na zakup 200 uncji po tej cenie. W związku z tym broker wymagać będzie od inwestora zdeponowania określonych funduszy na tak zwanym zabezpieczającym rachunku depozytowym (margin account). Suma, którą należy wpłacić na ten rachunek w momencie zakupu kontraktów, zwana jest depozytem początkowym (initial margin). Załóżmy, że w naszym wypadku wynosi ona 2000 dolarów na kontrakt, co w sumie daje 4000 dolarów. Na zakończenie każdego dnia giełdowego saldo rachunku zabezpieczającego jest zmieniane, tak aby odzwierciedlić stratę lub zysk inwestora. Operacja ta zwana jest marking to market.

Jeżeli, na przykład, do końca dnia cena terminowa spadnie do 397 dolarów za uncję, to inwestor poniesie stratę 600 dolarów (= 200 x 3 $). Strata wynika stąd, że 200 uncji złota, które zobowiązał się on kupić w grudniu po 400 dolarów za uncję, można sprzedać dzisiaj po 397 dolarów za uncję. Saldo rachunku zabezpieczającego zostanie zatem zmniejszone o 600 dolarów, do poziomu 3400 dolarów. Gdyby nastąpiła sytuacja odwrotna, tzn. gdyby cena grudniowego złota wzrosła do 403 dolarów

Tabela 2.2 Wykorzystanie depozytu zabezpieczającego na przykładzie pozycji długiej w dwóch kontraktach futures na złoto.

Początkowy depozyt zabezpieczający wynosi 2000 dolarów za kontrakt, co daje w sumie 4000 dolarów. Depozyt obowiązkowy wynosi 1500 dolarów za kontrakt, co daje w sumie 3000 dolarów. Pozycja jest otwarta 3 czerwca, gdy cena terminowa wynosi 400 do-larów, i zamknięta 24 czerwca, gdy cena terminowa wynosi 392,3 dolara. Dane w kolumnie drugiej (z wyjątkiem wiersza pierwszego i ostatniego) przedstawiają codzienne ceny zamknięcia kontraktów futures.

Dzień	Cena terminowa ($)	Dzienny zysk (strata) ($)	Całkowity zysk (strata) ($)	Saldo rachunku depozyt. ($)	Wezwanie do uzupełń, rachunku ($)
	400,0			4000
3 czerwca	397,0	-600	-600	3400
4 czerwca	396,1	-180	-780	3220
7 czerwca	398,2	420	-360	3640
8 czerwca	397,1	-220	-580	3420
9 czerwca	396,7	-80	-660	3340
10 czerwca	395,4	-260	-920	3080
11 czerwca	393,3	-420	-1340	2660	1340
14 czerwca	393,6	60	-1280	4060
15 czerwca	391,8	-360	-1640	3700
16 czerwca	392,7	180	-1460	3880
17 czerwca	387,0	-1140	-2600	2740	1260
18 czerwca	387,0	0	-2600	4000
21 czerwca	388,1	220	-2380	4220
22 czerwca	388,7	120	-2260	4340
23 czerwca	391,0	460	-1800	4800
24 czerwca	392,3	260	-1540	5060

za uncję, saldo rachunku zabezpieczającego zostałoby zwiększone o 600 dolarów, do wartości 4600 dolarów. Pierwsze uaktualnienie rachunku następuje na zakończenie dnia giełdowego, w którym zawarto transakcję. Następnie stan rachunku jest korygowany na zakończenie każdego kolejnego dnia.

Warto zauważyć, że proces marking to market nie ogranicza się wyłącznie do brokera i jego klienta. W rzeczywistości bowiem efektem spadku ceny terminowej i zmniejszenia o 600 dolarów salda rachunku zabezpieczającego inwestora zajmującego pozycję długą jest przekazanie przez jego brokera tej sumy giełdzie. Następnie giełda przekazuje ją dalej do brokera reprezentującego inwestora zajmującego pozycję krótką. Odwrotnie dzieje się w przypadku wzrostu ceny terminowej: strona zajmująca pozycję krótką musi, poprzez swojego brokera i giełdę, przekazać określoną sumę stronie zajmującej pozycję długą. Mechanizm ten zostanie szczegółowo omówiony w dalszej części książki.