66 Kontrakty terminowe i opcje
wcześniej cenie F. W ten sposób opisana strategia pociąga za sobą koszty początkowe w wysokości oraz osiągnięcie końcowego przychodu w wielkości F. Bieżąca wartość przychodów musi być równa wartości kosztów, a więc:
Se"*r = Fe~rT
lub
F=Sei'"l)T (3.7)
Jeżeli F<Se(r q , możliwa jest transakcja arbitrażowa i osiągnięcie wolnego od ryzyka zysku poprzez jednoczesne kupno kontraktu forward i sprzedaż akcji. Jeżeli zaś F>Se(r-</)r, wolny od ryzyka zysk można uzyskać poprzez jednoczesną sprzedaż kontraktu forward i kupno akcji.
Jeżeli stopa dywidendy zmienia się w okresie ważności kontraktu, ale jest znaną funkcją czasu, to wzór (3.7) nadal jest prawdziwy, z tym że ą jest równe średniej stopie dywidendy dla okresu ważności kontraktu.
Przykład
Rozważmy sześciomiesięczny kontrakt forward na papier wartościowy, dla którego oczekiwana stopa dywidendy płaconej w sposób ciągły jest równa 4 procent w skali roku. Wolna od ryzyka stopa procentowa (kapitalizowana w sposób ciągły) wynosi 10 procent w skali roku. Aktualna cena akcji jest równa 25 dolarów, a więc S = 25, r = 0J, 7 = 0,5, q = 0,04. Korzystając ze wzoru (3.7) możemy obliczyć cenę terminową:
F = 25e0,0tx0'5 = 25.76
Wycena kontraktu forward
Wartość kontraktu w momencie zawarcia umowy forward jest równa zeru. Wraz z upływem czasu może się ona zmieniać i osiągać zarówno dodatnią, jak i ujemną wartość. Istnieje ogólna zależność, prawdziwa dla wszystkich kontraktów forward, która uzależnia wartość pozycji długiej w kontrakcie od wcześniej wynegocjowanej ceny dostawy K i bieżącej ceny terminowej, F. Opisuje ją następujący wzór:
f = (F—K)e~rT (3.8)
Aby udowodnić prawdziwość zależności (3.8) porównajmy pozycję długą w kontrakcie forward o cenie dostawy F z pozycją długą w kontrakcie forward o cenie dostawy K. Inne parametry obu kontraktów są takie same - różni je jedynie suma, jaka zostanie zapłacona za aktywa będące podstawą kontraktu w chwili T. W pierwszym kontrakcie suma ta jest równa F, a w drugim - K. Różnica wydatków F-K ma w chwili obecnej wartość: (F — K)e~rT. W ten sposób wartość kontraktu o cenie dostawy F jest niższa od wartości kontraktu o cenie dostawy K o kwotę {F-K)e~rT. Wartość kontraktu o cenie dostawy równej F wynosi z definicji zero. Z tego wynika, że wartość kontraktu o cenie dostawy K wynosi (F-K)e~rT, tak jak stwierdza to wzór (3.8).
Podstawiając wzór (3.5) do równania (3.8) otrzymujemy poniższy wzór, który określa wartość kontraktu forward wystawionego na papier wartościowy nie przynoszący okresowych dochodów:
f = S - Ke~rT (3.9)
Podobnie podstawiając wzór (3.6) do równania (3.8) otrzymujemy wzór określający wartość kontraktu forward wystawionego na papier wartościowy przynoszący znany dochód o wartości bieżącej równej /:
f = S-I - Ke~rT (3.10)
Wreszcie, korzystając z równań (3.8) i (3.7) otrzymujemy zależność opisującą wartość kontraktu forward wystawionego na papier wartościowy o znanej stopie dywidendy równej q:
f = Se~qT-Ke-rT (3.11)
Zauważmy, że w każdej z opisanych sytuacji, gdy cena terminowa F jest równa K, wartość kontraktu f jest równa zeru.
Przykład
Rozważmy pozycję długą w sześciomiesięcznym kontrakcie forward wystawionym na akcje spółki nie wypłacającej dywidendy. Stopa procentowa wolna od ryzyka (przy założeniu kapitalizacji ciągłej) jest równa 10 procent w skali rocznej, aktualna cena jednej akcji spółki wynosi 25 dolarów, a cena dostawy - 24 dolary. W takim wypadku S = 25, r = 0,1, T = 0,5, K-24. Korzystając ze wzoru (3.5) obliczamy cenę terminową:
F = 25e0Jx0-5 = 26,28
Stosując wzór (3.8) możemy obliczyć wartość kontraktu: f = (26,28 - 24)e-°jK0-5 = 247
którą możemy otrzymać także przy pomocy wzoru (3.9):
f = 25-24e-°J’,0-s = 247
Czy ceny kontraktów forward
W dodatku 3A znajduje się dowód twierdzenia, że dla stałej wolnej od ryzyka stopy procentowej, która jest taka sama dla różnych okresów, cena kontraktu forward o określonej cenie dostawy jest równa cenie kontraktu futures o takiej samej cenie dostawy. Wnioski zawarte w tym dodatku można uznać za prawdziwe także w sytuacjach, w których pozbawiona iyzyka stopa procentowa jest znaną funkcją czasu.
Jeśli stopy procentowe zmieniają się w sposób nieprzewidywalny (jak to ma miejsce w otaczającej nas rzeczywistości), ceny kontraktów forward i futures teoretycznie nie są sobie równe. Szczegółowa analiza związku łączącego te dwie wielkości wykracza poza ramy tematyczne tej książki. Zależność tę można jednak zrozumieć rozważając sytuację,