Zarz Ryz Finans R15E6

456 Zarządzanie ryzykiem finansowym

obejmujących okres ważności opcji swapowej oraz okres ważności pierwotnego swapu. Kontrakt taki przewiduje wiele terminów rozliczenia, a tym samym wiele możliwości wykorzystania sprzyjających zmian stóp. Cena opcji swapowej jest z tego powodu niższa od ceny porównywalnego kontraktu na górny pułap, co zapewnia silniejszą dźwignię finansową i wymaga zamrożenia w transakcji zabezpieczającej na okres niepewności mniejszej ilości kapitału¹⁵.

Opcje na opcje: opcje złożone. Opcja, która daje nabywcy prawo do zakupu za określoną dzisiaj cenę określonej opcji w określonym przyszłym terminie, należy do rodziny opcji złożonych, którą przedstawiliśmy w rozdziale 13. Koncentrowaliśmy się wówczas na trudnościach z wyceną, jakie napotyka dealer tych produktów - cena opcji na opcję zależy nie tylko od zmian cen waloru pierwotnego, ale również od zmienności wartości opcji. Obecnie skupimy się na perspektywie użytkownika, stwierdzając, że opcje na opcje mogą być dla niego atrakcyjne, ponieważ ich zakup jest tańszy niż zakup samej opcji.

Z opcjami złożonymi zetknęliśmy się po raz pierwszy na rynkach kursów wymiany - były to opcje na opcje walutowe. Firma konstrukcyjna czy budowlana przystępująca do przetargu na realizację projektu w obcym kraju staje przed dylematem. Jeśli uzyska kontrakt, będzie narażona na ryzyko kursowe, przed którym chciałaby jakoś się zabezpieczyć - a koszt tego zabezpieczenia musi być uwzględniony w jej ofercie. Ponieważ jednak może nie wygrać przetargu, nie chce się wiązać kontraktem forward ani płacić wysokiej ceny za opcję, która być może nie będzie jej potrzebna. Skutecznym dla niej rozwiązaniem jest opcja na opcję. Jeśli firma wygra przetarg, wykona prawo do zakupu opcji - po cenie określonej w terminie opracowywania oferty. Jeśli nie uzyska kontraktu, zapłaci minimalną „składkę ubezpieczeniową”.

Opcje złożone stosowano nie tylko w związku z kursami wymiany, ale również na rynkach stóp procentowych i akcji. Wydaje się nawet, że najszerzej akceptowane były na rynkach stóp procentowych: chodzi o opcje na opcje na górny (caption) i dolny (floortion) pułap stóp procentowych¹⁶.

Opcja na kontrakt na górny pułap daje nabywcy prawo zakupu określonego kontraktu za określoną cenę w określonym terminie (lub - w przypadku opcji amerykańskich - także przed jego upływem). Opcja taka określa nie tylko stopę kontraktu na górny pułap oraz termin jego wygaśnięcia, ale również cenę, jaką trzeba będzie zapłacić za kontrakt w wypadku wykonania opcji (cenę wykonania opcji) oraz datę jej wygaśnięcia^l7.

^IS Dla uzyskania bardziej szczegółowego omówienia względnych cen zob. Ed Rombach, The Cost of Insurance, „Risk” 4 nr 5, maj 1991, s. 12.

W żargonie określa się je niekiedy jako collarłions.

¹⁷ Okres ważności opcji na kontrakt na górny pułap jest zwykle krótszy od okresu ważności samego tego kontraktu.