Xerox Phaser200MFP 081126120505

168 Janusz Buga, Helena Kassyk-Rokicka

80

-    dla budownictwa spółdzielczego: i_x — —1,14;

55

-    dla budownictwa komunalnego: i_x = — = 1,10 .

Tabl. 14 - zbiorcza

	Przeciętna powierzchnia użytkowa w		Proste wskaźniki
Rodzaj budów-	m		. xt
nictwa	1999 r.	2000 r.	i — *x
	x0	X,	^X0
Spółdzielcze	70	80	1,14
Komunalne	50	55	1,10

Źródło: Obliczono na podstawie tabL 13

Zauważmy, że przeciętna powierzchnia użytkowa w budownictwie spółdzielczym wzrosła w 2000 r. w stostinku do 1999 r. o 14%. Dla budownictwa komunalnego wzrost ten wyniósł 10%. Ogólna średnia powierzchnia użytkowa (bez względu na rodzaj budownictwa) w roku 1999 wyniosła 64,3 m², natomiast w 2000 roku 62,1 m². Dynamikę tej wielkości ocenimy obliczając agregatowy wskaźnik dynamiki, nazywany indeksem wszechstronnym, który jest ilorazem dwóch agregatowych (ogólnych) wielkości stosunkowych - z okresu badanego i podstawowego:

I

X

Xt

X₀

62,1

64,3

= 0,966.

Otrzymany wynik oznacza, że biorąc pod uwagę łącznie oba rodzaje budownictwa w rozpatrywanym województwie notujemy spadek ogólnej przeciętnej powierzchni użytkowej o 3,4% w 2000 r., w porównaniu z 1999 r.

Zapiszmy obliczony wskaźnik wszechstronny używając wprowadzonych wcześniej symboli:

I -    . ^^a° - £^X<^t . X^X0^0 _ S^at . £^a0

Xo    2^0    ^a°

x_t ^x₀

0)    (2)    (3)    (4)

Wszystkie cztery postacie indeksu wszechstronnego są równoważne i uwidaczniają, że na dynamiką ogólnej średniej wielkości stosunkowej mają wpływ zmiany równoczesne w cząstkowych poziomach czynnika „a”, w cząstkowych poziomach czynnika „b”, co w konsekwencji oznacza także zmiany cząstkowych poziomów „x”. Podkreślmy w tym miejscu, jak istotne jest, na samym początku badania, zdefiniowanie wielkości stosunkowej, której dynamiką mamy badać, a w związku z tym, jakie informacje liczbowe przyjmiemy za czynnik „a”, a jakie za czynnik „b”.

Wróćmy do naszego przykładu, w którym w porównywalnych okresach odnotowaliśmy, zarówno dla budownictwa spółdzielczego, jak i komunalnego, wzrost przeciątnej powierzchni użytkowej (o 14% i o 10%), natomiast rozpatrując łącznie oba rodzaje budownictwa notujemy spadek przeciętnej powierzchni o 3,4%. Zaistniał więc tu pewien pozorny paradoks, który spróbujemy obecnie wyjaśnić.

Zauważmy, że w badanym okresie nastąpiły zmiany w strukturze łącznej powierzchni użytkowej mieszkań i w strukturze liczby wybudowanych mieszkań według rodzaju budownictwa. Zmiany te wpłynęły w różnym stopniu na wielkość ogólnej przeciętnej powierzchni użytkowej nowo wybudowanych mieszkań. Wyznaczając odpowiednie, o standaryzowanych formułach, indeksy agregatowe, możemy ocenić wpływ tych zmian na dynamikę ogólnej przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań w badanych latach.

Określmy zatem, jak zmieniła się ogólna przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkań w roku 2000 w porównaniu z 1999 r. przy założeniu stałej struktury liczby wybudowanych mieszkań („b”) oraz stałej struktury łącznej powierzchni wybudowanych mieszkań („a”). Pomiaru tego dokonamy stosując tzw. agregatowy wskaźnik o stałej strukturze czynnika „b”: