maistre o papiezu006601

*    -f'    ⁴

Tak w porządku moralnym, jak i fizycznym, prawa burzenia czyli fermentacji są też same. Wyradzają się z zetknięcia, \ mają się zawsze w stosunku do mass burzeniu uległych. Zgromadź ludzi pod wpływem jakiejkolwiek namiętności i w duchu rozgrzanych., a niedługo dostrzeżesz w nich zapal, później exaltacya, nareszcie szał, tak samo, jak w zakresie materyalnym, gwałtowna fermentacja prowadź* w stan octowy, a kwas przechodzi w zgniliznę. Każde zgromadzenie ulega temu ogólnemu prawu, jeżeli rozwinięcia jego nie powstrzyma zimna powaga, która machinę hamując w rozpędzie, wstrzymuje ruch. Postawmy się ńa miejscu biskupów Konstancyeńskich, niepokojonych wszystk.emi w Europie panującemi namiętnościami, podzielonych na narodowości sprzeczne interessom, znużonych zwłoką, zniecierpliwionych przeciwieństwem, odłączonych od kar-d^ nałów, pozbawionych wspólnego ogniska, a nadomiar nieszczęść ulegających wpływom niezgodnych władzców, czyliź będzie to tak nadzwyczajnym wypadkiem, gdy powodowani zresztą pragnieniem położenia raz kresu najopłakańszemu odszczepieństwu, jakie kiedykolwiek zasmuciło kościół katolicki, w wieku gdzie umiejętności nie stały jeszcze na tym stopniu, co dzisiaj, że ci L-skupi powiedzą : A ie możemy przywrócić pokoju kościołowi i zrejurmować go w vIowie i członkach, bez rozkazywania tej głowie, ogłośmy zatem, że nam ta głowa winną jest posłuszeństwo. Nie lepiej nam mówiły niestety! naip^:erwsze geniusze następnych wieków!

Zgromadzenie zatem ogłosiło się najpiervvćj: soborem powszechnym 1), i musiało w ten sposób postąpić, ażeby mogło wyprowadzić następstwo: że każdy bez wzgłędu na stan i godność jakąkolwiek, chociażby papiezką 2) obowiązany jest do posłuszeństwa soborowi, w tern, co się odnosi do wiary i wytępiania schyzmy 3).

Ale to co następuje, jest prawdziwie zabawnem: „Nasz Pan, Papież Jan XXIII nie przeniesie dworu Rzymskiego, ani jego członków za obręb miasta Konstancyi, i nie będzie ich zmuszał czy to pośrednio, czy bezpośrednio, ażeby się za nim udali, bez narady i zezwolenia soboru, co szczególniej dotyczy członków rządu papieźkiego, którychby nieobecność mogła być powodem rozwiązania soboru, albo stała mu się szkodliwą 4).

Tym sposobem ojcowie wyznają, że sam odjazd Papieża rozwiązuje sobór, i dla uniknienia tego nieszczęścia, zabraniają mu wy-

-7~.

1)    Tak jako Scim, pewne ogłosiły się zgromadzeniem narodowćm dla zabezpieczenia konstytucyi i wykorzenienia nadużyć. Porównanie najzupełniejsze.

2)    Nie śmjejąc powiedzieć wprost „Papieża. “

3)    Posiedzenie IV,

4)    Fleury księg. CII. N. 175.