NDIGCZAS0034762570

252 Kronika.

252 Kronika.

lodowcowej i utworami rzeczno—lodowcowemu. Dalej scharakteryzowany krajobraz glacjalny Tatr w jego najwspanialszej części, (doliny wiszące, żłoby lodowcowe, zamknięcia korytowe, kary w ich rozmaitym co do stopnia zachowania wykształceniu, progi zamykające, stopnie dolinne, utwory morenowe co do wieku i osady rzeczno' — lodowcowe). Dla całego tego obszaru wyrysowano mapę morfologiczną w podziałce 1 :25.000 i liczne profile dolinne. Przytem zauważono po raz pierwszy transfluencję lodnika Białej Wody przez Opalone w dolinę Roztoki, w związku z którą zdołano wyjaśnić genezę progu Siklawy w dolinie Roztoki; w dalszym ciągu badając regle wschodnie (grupa Kopek Sołtysich), zauważono ślady transfluencji lodowców Białej Wody i Suchej wody w dolinki tychże regli (podobnej do znanej już od czasów Altha transfluencji lodowca Suchej Wody w dolinę Olczyską), w końcu zdołano wydzielić nowy typ stawów upłazowych (wysoko położonych marmitów glacjalńych) n. p. Swistowe Stawy pod Polskim Grzebieniem, małe stawki u stóp północnej ściany Mnicha I-go, których nie należy utożsamiać z obecnie prawie wyschniętym stawkiem Staszica w dolinie za Mnichem. Pracę o zlodowaceniu doliny Białki w Tatrach złożyłem w roku 1922 jako jako rozprawę doktorską w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W r. 1923 będąc w ciągu lata w Zakopanem zająłem się opracowaniem zlodowacenia doliny Jaworowej w wysokich Tatrach. Zaopatrzony w stałą przepustkę czeską wystawioną przez konsulat czeski w Krakowie w ciągu paru wycieczek mogłem się dokładnie poinformować

0    stosunkach glacjalńych w tej dolinie. Jako punkty oparcia służyły mi szałasy góralskie w dolinie Jaworowej a po części schronisko na Łysej Polanie. Materjały zebrane w terenie, które również przeniosłem na mapę

1    : 25,000 znajdują się w mym posiadaniu jak i również rękopis zlodowacenia doliny Jaworowej opracowany w jesieni roku 1923. Ponieważ zaś z poprzednich lat w czasie opracowywania doliny Białki, zbierałem również i materjały do doliny Suchej Wody, tak że po opracowaniu doliny Jaworowej uzyskałem całokształt stosunków glacjalńych północnych stoków Wysokich Tatr. Porównanie tych trzech walnych dolin tatrzańskich zezwala nam zebrać całość zjawisk lodowcowych Wysokich Tatr, rozpadającą się na dwie części, zachodnią i wschodnią. Granicę stanowi dział wodny pomiędzy Dunajcem a Białką, ciągnący się od Świnicy

poprzedzielanych głęboko ku S wciśniętemi pasmami eocenu.

W r. 1924 F. R. rozpoczął badania i na obszarze Karpat fliszowych (arkusz Przemyśla). Na zachód od Przemyśla między Dubieckiem a Krzywczą i Bachowem z jednej strony, brzegiem karpackim z drugiej strony, wydzielił pięć antyklin kredowych poprzedzielanych utworami eocenu i oligocenu.

F. R.

— L. Horwitz prowadził w r. 1923 badania geologiczne, związane z rewizją arkuszy Nowy Targ i Szczawnica Atlasu Geolog. Galicji.

1.    Sprawa wieku t. zw. północnego fliszu granicznego. Dane zdobyte przemawiają za jego dolno-oligoceńskim wiekiem.

2.    Stratygrafja osłony skalicowej. a) Kompleks skał z charakterystycznym wapieniem krynoidowym — senon górny, h) margle puchowskie (albo kompleks czerwonych łupków) — senon dolny, c) piaskowce płytowe i zlepieńce, często w kontakcie z facją pienińską — cenoman (Czorsztyn, przekrój Niedzicki).

3.    Trzeciorzęd Złotnego (okolica Fel-sztyna) ma większe znacznie rozprzestrzenienie, niż to stwierdził Uhlig. Jego stosunek do otaczającego pasa skalic przemawia raczej za superpozycją trzeciorzędu na tym ostatnim, niż odwrotnie.

4.    Stratygrafja facji pienińskiej. W okolicach Czorsztyna odkryte zostało nieznane ogniwo serji pienińskiej (dogger środkowy— górny?) w postaci wapieni, częściowo krynoi-dowych.

5.    Geologja „wyspy Haligockiej“ (razem z F. Rabowskim). Zdjęcie (Jhliga nie odpowiada rzeczywistości. „Wyspa“ obejmuje wszystkie tereny (od tryjasu do neokomu), przyczem rozpada się ona na dwie nierówne części, jedną wielką (tryjas — tyfon), drugą małą na zachodzie, złożoną z neokomu, malmu i łupków posidonomycznych, które tu obejmują i lias środkowy (Spiriferina).

L. H.

Badaniem zlodowacenia północnych stoków Tatr zająłem się jeszcze w r. 1919, Prowadzone dalej w następnych latach badania doprowadziły do opracowania dy-luwjum tatrzańskiego w dolinach Białej Wody, Rybiego Potoku i Roztoki czyli całego obszaru Białki. W obszarze tym przeprowadzono paralelizację utworów erozji glacjalnej we wnętrzu gór z utworami akumulacji