page0144

page0144



NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA

W XIX w. liczba pseudonimów wzrasta i są używane wszystkie znane ich typy. W romantyzmie więcej jest pseudonimów semantycznych, mówiących bezpośrednio lub metaforycznie o sytuacji, poglądach twórców, o ich przynależności narodowej, np.: Anhelli, Bard Podlaski, Bezstronny, Bogobojna, Limik Mazowiecki, Polak, Młoda Polka, Tułacz, Ziomek. W pozytywizmie najczęściej używanymi pseudonimami są heronimy (od imion, nazwisk bohaterów literackich) i negonimy (por. wyżej). Moda na negonimy przeszła do okresu Młodej Polski. W XIX w. wzrosła liczba pseudonimów pochodzących od imion i tzw. grafonimów. Na przełomie XIX i XX w. liczba polskich pseudonimów literackich przekroczyła już 10 tysięcy. W okresie międzywojennym rozprzestrzeniły się pseudonimy asemantyczne, oznaczenia literowe, wzrasta też ich liczba. Są tzw. „rekordziści pseudonimowi": Gałczyński i Tuwim. W czasie okupacji najczęściej używane były fiktonimy — fikcyjne zestawienia antroponimiczne (imię i nazwisko). W okresie powojennym najmodniejsze są oznaczenia literowe i fiktonimy, np. Andrzej Jawień pseudonim Karola Wojtyły, Włodzimierz Osiecki — Ernesta Brylla, Andrzej Drzazga — Elżbiety Jackiewieżowej (por. Świerczyńska 1983). W semantyce niektórych pseudonimów możemy doszukiwać się asocjacji apelatywnych.

Pseudonimy konspiracyjne pojawiły się na szerszą skalę w czasie powstania styczniowego: Lelewel (Marcin Borelowski), Leon Długosz (Konstanty Kawecki), Groza (Julian Łukaszewski). Były używane na początku wieku w niepodległościowych organizacjach wojskowych, później i w legionach: Mieczysław, Z. Mieczysławski, Wiktor (Józef Piłsudski), Śmigły, Tarłowski, następnie Adam Zawisza (Rydz-Śmigły), Kazimierz Górski, Jerzy Grot (Juliusz Kaden-Bandrowski), Herwin (Kazimierz Piątek), Wyrwa (Tadeusz Furgalski). Niezwykle liczne są pseudonimy konspiracyjne w czasie okupacji niemieckiej (por. Kania 1977, Kosyl 1983). Pseudonimów używają też działacze partyjni: Kruszyńska (Róża Luksemburg), Julian Karski (Julian Marchlewski), Wiesław (Władysław Gomułka).

Pseudonimy mogą być często zmieniane, jedna osoba może przybierać bardzo wiele pseudonimów podobnie jak wiele może mieć przezwisk (por. wcześniejszy rozdz. Przezwiska). Większość jednak pseudonimów odznacza się trwałością w kulturze i historii dzięki przechowującym je tekstom i tym, którzy je z tekstów wyłuskują i rozszyfrowują. Pseudonimów używają zazwyczaj ludzie pod jakimś względem nieprzeciętni i dzięki swym czynom lub dziełom zostają utrwaleni w pamięci części narodu często nie pod pierwotnym nazwiskiem, ale pod przybranym pseudonimem.

140


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
page0140 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA 3.    Zwyczaj lub moda. Pseudonim jest charakte
page0100 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA i bracia. Pokrewieństwo osób znajdowało i znajduje swój wyraz
page0102 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA jego zmiany, reprezentuje osobę trwale, przez cale życie, inac
page0104 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA wiło znaczniejszy ślad w odimiennych nazwach miejscowych i w n
page0106 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA z wyżej opisanych w wyniku opuszczenia początkowego elementu n
page0108 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA słowiańskich jest jej abstrakcyjny charakter. Składają się nań
page0114 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA konkretnych świętych, do treści związanych z ich osobowością i
page0116 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA grec. na -ios i łac. na -ius. W zapożyczonych imionach żeńskic
page0118 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA Bardziej lub mniej przyswojone obce imiona bohaterów literacki
page0120 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA chownych, np. w XI w. biskup krakowski o imieniu występuje też
page0122 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA Malec M., 1990, Onomastyczne sygnały obecności elementów europ
page0124 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA Różnice dotyczą przede wszystkim funkcji. Przezwiska antroponi
page0126 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA mogą one je zmieniać, używając np. formantu deminutywnego: Bal
page0128 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA wych nie posiada jednak utrwalonej w tekście literackim motywa
page0130 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA W przezwiskach stosowane są też, dzięki zabiegom
page0132 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA A tymczasem, należy zapytać: czy Białoń to wyróżniający się
page0134 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA miast, jak zauważa autor, „mało komu wiadomo, że odprzezwiskow
page0136 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA przytoczyć też interesujący sposób przezwania duchownego od na
page0138 NAZWY OSOBOWE — ANTROPONIMIA Kaleta Z., 1996, Świat ludzkich wartości odzwierciedlony w naz

więcej podobnych podstron