page0389

NAZWY WŁASNE W LITERATURZE PIĘKNEJ

tego nurtu „nazwy znaczące" dominują w owej epoce w różnych formach literackich: publicystyce, komedii i powieści. Zależność konwencji nazewniczej od rodzaju literackiego najłatwiej można udowodnić na przykładzie nurtu pseudoonomastycznego. Specyficzne dla niego wyrazy pospolite i deskrypcje jednostkowe pełniące funkcję nazw własnych najczęściej występują w dramacie i w innych utworach o strukturze dialogowej.

Nieco silniej ujawnia się powiązanie poszczególnych nurtów z gatunkiem literackim. Głównym obszarem występowania nurtu realistycznego są pewne typy powieści, np. powieść społeczna, obyczajowa, historyczna i biograficzna. Nurt konwencjonalny jest szczególnie charakterystyczny dla sielanki, etymologiczny zaś dla fraszki i różnych jej odmian. Domeną występowania nurtu groteskowo-ludyczne-go są humoreski, żartobliwe felietony, a także różne teksty literackie o typie fikcji groteskowej. Dla nurtu fantastyczno-baśniowego będzie to baśń literacka w różnych jej odmianach i powiązaniach z innymi gatunkami. Nurt semantyczny cechuje zwłaszcza komedię i powieść satyryczną.

Interesującym zjawiskiem jest przekraczanie przez nazewnictwo określonego nurtu pierwotnych granic gatunkowych. Jego przykładem może być przemieszczenie się nurtu konwencjonalnego z sielanki do pastorałki dramatycznej. Zmianie może ulec też wirtualny odbiorca: nurt semantyczny obecny przez kilka wieków w literaturze przeznaczonej dla czytelnika dorosłego przenosi się stopniowo do literatury dla dzieci.

BIBLIOGRAFIA (WYBÓR)

Bieńkowska D., 1983, Nazwy osobowe w utworach Władysława Reymonta, Onoma-stica 28, 249-161.

Breza E., 1983, Funkcja nazw własnych w ludowej twórczości Kaszubów, Onomastika jako spoloćenska v£da, Acta Facultatis Pedagogicae Ostraviensis, R. D-19, nr 86, Praha, 169-173.

Brzezina M., 1986, Literackie nazwiska Żydów, Onomastica 31, 167-194.

Cieślików a A., 1993, Nazwy własne w różnych gatunkach tekstów literackich, (w:) Onomastyka literacka, red. M. Biolik, Olsztyn, 33-39.

Domaciuk I., 1995, Nazwy geograficzne w „Obłoku Magellana" Stanisława Lema, Onomastica 40, 151-176.

Galasińska A., 1991, Nazewnictwo „Konopielki" E. Redlinskiego w ujęciu etnoling-wistycznym, Onomastica 36, 203-223.

Gawor S., 1965-1966, O funkcjach nazw osobowych i miejscowych w twórczości Ignacego Krasickiego, Onomastica 10, 204-223; 11, 252-281.

385