page0369

NAZWY WŁASNE W LITERATURZE PIĘKNEJ

b)    nazwy utworzone przez pisarza według modeli typowych dla nazewnictwa uzualnego, nie potwierdzone jednak w spisach nazw osobowych lub miejscowych, czyli nazwy realistyczne lecz nieautentyczne;

c)    nazwy utworzone przez pisarza, odbiegające jednak strukturalnie lub leksykalnie od nazewnictwa uzualnego, czyli nazwy sztuczne;

d)    nazwy zapożyczone z tradycji literackiej polskiej lub obcej, czyli konwencjonalne.

2.    Typ obiektu nazewniczego:

a)    nazwy literackie odnoszą się pośrednio do obiektów autentycznych, znanych z rzeczywistości realnej, np. Adam Mickiewicz (w powieści biograficznej), Warszawa;

b)    obiekty świata przedstawionego są fikcyjne, lecz realistyczne, typowe dla nazewnictwa uzualnego (np. osoby, obiekty topograficzne, zwierzęta domowe i oswojone);

c)    obiekty świata przedstawionego są fantastyczne (np. krasnoludki, rusałki) lub nietypowe dla nazewnictwa uzualnego (np. zwierzęta dzikie żyjące na wolności).

3.    Stosunek nazw literackich do nazywanych obiektów:

a)    związek nazw z obiektami jest czysto konwencjonalny; dominują tu funkcje typowe dla zwykłych, nieliterackich nazw własnych, a mianowicie funkcja identyfikacyjna (wskazywanie na obiekt), socjologiczna oraz lokalizacyjna — w czasie i w przestrzeni;

b)    nazwy charakteryzują oznaczane przez siebie obiekty, a zatem nie tylko oznaczają, lecz także znaczą — dominuje funkcja semantyczna;

c)    nazwy są celem samym w sobie, tworzone są po to, aby rozbawić czytelnika, przyciągnąć jego uwagę — dominuje tu funkcja ekspresywna.

Odpowieni układ tych czynników wyznacza w ogólnych zarysach główne nurty stylistyczne nazewnictwa literackiego.

NURT REALISTYCZNY

O odrębności tego nurtu decydują: a) nazwy realistyczne lub autentyczne; b) realistyczne lub autentyczne obiekty nazewnicze; c) konwencjonalny charakter związku łączącego nazwy z obiektami. Poszczególne nazwy należące do tego nurtu pełnią funkcje typowe dla zwykłej komunikacji językowej (por. wyżej 3a). Całemu zespołowi nazw wystę-

365