210
Teraz miasto dzieli się na stare i nowe; pierwsze, jak zwykle, gorzćj od drugiego zabudowane; żadne jednak nie ma tak pięknych ulic, ani w nich takiej jak w Ferrarze okazałości nie znajdziesz szczątków. Siedtn pięknych bram je otwierają, a fortyfika-cye, bardzo od znawców cenione, bronią ich przystępu.
Mało jest miast wq Włoszech, a zatćm i w Europie, które-by tyle, co dawnićj Padwa, posiadały duchownych zakładów. Z tych pozostało jeszcze kilka prawdziwie ciekawych kościołów, a najprzód patrona miasta S. Antoniego.
S. Antoni, lubo Portugalczyk w Lizbonie zrodzony, większą część życia przepędził w Padwie, i w okolicy jej umarł; a liczne-tni cudy i świątobliwym przykładem taką sobie cześć zjednał, iż nie dodając o jakim świętym mowa, zowią go tam U Santo (święty) jakby on jeden był świętym, lub między świętem! najświętszym.
Kościół del Santo (świętego) w samym’środku miasta na głównym wznosi się placu. Architektura jego śmiała, może nawet dziwaczna, z sześciu na szczycie kopułami, z dwoma wieżami po bokach, nie przypomniała mi żadnćj ze znanych już świątyń, ale wydała mi się piękną, i bardzo piękną. Nie mogłam się dosyć jćj napatrzyć. Mikołaj z Pizy pićrwszy jej plan rzucił, lecz pó-źnićj budowa tego gmachu, kilka razy przerywana, kilku uległa zmianom. Wnętrze jej na trzy podzielone nawy, wiele rozmaitego rodzaju bogactw pasiada. Po lewej stronie kaplica Świętego, głównie się niemi odznacza. Zwłoki jego spoczywają pod ołtarzem z marmuru białego, kunsztowućj roboty. Dwa wspaniałe kandelabry, w stylu odrodzenia, ze szczerego srebra, przed nim stoją, a u sufitu uwieszone ze dwanaście najpiękniejszćj roboty lamp srebrnych, ciągle płoną. Ściany kaplicy, pokryte płaskorzeźbami z białego marmuru, przedstawiają niektóre z życia ustępy i główne Świętego cuda. Najpiękniejszą z nich jest ta gdzie on po raz pierwszy habit przywdziewa.
W głębi świątyni jest kaplica olejów świętych, a w niej niezwykłej piękności posągi i rzeźby Donatella i innych mistrzów. Główny ołtarz, pełno także rzeźb i bogactw dźwiga, a po bokach pomniki sławnemi naznaczone imionami. Jest tam nawet jeden