546
den Europejczyk z pewnością nie powtórzył. Ułaskawiona hyena biegająca swobodnie po domu jego pana, wpadła pewnego razu w wściekłość i rzuciła się na niego. Będąc zupełnie bezbronnymi, wtłoczył jej rękę głęboko w paszczę i chwycił za język. Daremnie się szamotała i rzucała: chociaż mocno pokąsany nie puścił jej, aż pomoc przyszła i od niej został uwolniony. Ta odwaga szalona w połączeniu ze wzgardą wszelkiego niebezpieczeństwa zmienia tych karłów w prawdziwych bohaterów, tak że to przekonanie w Afryce się ustaliło, iż mając tuzin Buszmanów przy sobie, mie ma co stu Kafirów się lękać. Buszmanów odznacza jeszcze jeden przymiot t. j. skłonność nieprzeparta do nieograniczonej swobody. Zdarzało się nieraz, że Buszman, siużącj przez pewien czas wiernie swemu panu, nagie znikał i dopiero po kilka miesiącach wracał, odetchnąwszy tymczasem swobodnem powietrzem stepu Kalali ar a i stanął napowrót do służby, jakby nic nie było zaszło. Wreszcie oni się odznaczają i wielu innemi zdolnościami i przymiotami. Żaden z ludów afrykańskich nie zdoła im w bystrości zmysłów, przebiegłości i zręczności we wazystkiem, co polowania dotyczę, wyrównać. Oni sobie wynaleźli i bardzo zmyślne zasadzki, samołówki i sposoby łapania zwierząt, których inne ludy Afryki nawet naśladować nie są w stanie. Oni znają jak najdokładniej zwyczaje zwierzyny, a z cierpliwością niewyczerpaną umieją oni na miejscu oznaczonem swego łupu wyczekiwać, nie czując ni głodu, lub znużenia, ni pragnienia lub spieki, dopokąd jest jeszcze najmniejsza nadzieja powodzenia. Pomaga im w tern nadzwyczajna łatwość wr naśladowaniu zwierząt, zręczność w ich tropieniu i wytrwałość niezmordowana ich zawiędłego i do takiego-trudu włożonego ciała. Że Buszmann odznacza się wyższemi umysłowemi zdolnościami, dowodem tego najlepszym jego zdolność do malarstwa która się u żadnego innego z afrykańskich krajowców nie rozwinęła tak wysoko. Nie są to wprawdzie dzieła naszych mistrzów, ale w nakreślonych postaciach, oddanych niekiedy z nadzwyczajną pewnością i lekkością, odbija się bystrość w7 uchwyceniu kształtów i wierność pamięci; czasami są nimi całe ściany jaskiń i otaczających je skał pokryte. I sposób malowania jest rozmaity. Postacie są albo na ciemnym tle skały wydrapane, i przedstawiają się jasno na niem, albo też farbami na jasnej skale n malowane. Do barw zwykle używanych należy jeszcze czerwona, brunatna, biała, czarna i niekiedy zielona. Nareszcie i do muzyki mają w'elkie zamiłowanie, chociaż instrument jch goorra należy do najniebezpieczniejszych dla osób więcej drażliwych nerwów. Dwie tylko mają wady, które wszystkie ich zalety nie-