0396

LISI OGON I WILCZA PASZCZA

- córką i synami... Lecz w parku kareta zatrzymywała się. On żegnał się z rodziną i szedł „na spacer".

W parku, w umówionym miejscu czekał na niego fligeladiutant z koniem.

I cesarz podąża w kierunku dobrze znanym publiczności... Druga połowa

spaceru kończy się w towarzystwie sekretnej przyjaciółki. Manewr ten powtarzał się codziennie. (Frejlina Aleksandra Tołstoj)

Bardzo to niebezpieczny „manewr" po tylu zamachach, ale cóż... miłość!

Wszelako coraz częściej w pałacowym parku pojawiała się zabawna procesja - dama z dziećmi w towarzystwie lokaja. Prowadzili ich do pałacu przez potajemne drzwi.

On bez niej nie mógł żyć - bez niej i jej dzieci.

Łatwo więc zrozumieć błagalne słowa kolejnej frejliny cesarzowej: „Niech Bóg ma w opiece naszą Najjaśniejszą Panią, bowiem skoro tylko zamknie oczy, cesarz ożeni się z odaliską!"

Cesarzowa umierała

Przezroczysta, lekka jak powietrze - zdawało się, że nie pozostało w niej nic ziemskiego. Nikt nie mógł spojrzeć na nią bez łez. (Frejlina Aleksandra Tołstoj)

On też z bólem wpatrywał się we „wszechwybaczające" (oskarżające) oczy.

- Na Boga, nie wspominaj mi o cesarzowej, sprawia mi to ból - prosił cesarz brata Konstantego.

Była przykuta do łoża, nie opuszczała już swoich apartamentów - swojej złotej klatki. Leżąc w pościeli, cesarzowa dokonywała bilansu swych ziemskich spraw, dyktowała frejlinie ostatnie listy oraz testament.

Tuż przed śmiercią wspomniała o pewnej biednej Angielce, którą przez wiele lat wspomagała, osobie już bardzo sędziwej, i

posłała jej pieniądze w kopercie, napisawszy drżącą ręką „Miss Londi od pewnej chorej". (Aleksandra Tołstoj)

W testamencie prosiła, by ją pochowano w prostej białej sukni, nie wkładano jej na głowę carskiej korony.

Pragnieniem moim jest także, jeśli to możliwe, by nie przeprowadzano sekcji zwłok.

405