0416

LISI OGON I WILCZA PASZCZA

Nic podobnego, car-reformator nabrał z powrotem wigoru. Jeśli wojna go postarzała, to dzięki miłości odzyskał młodość! Przecież takim właśnie ujrzał go wielki książę Aleksander Michajłowicz: „Aleksander II zachowywał się wobec niej jak osiemnastoletni chłopiec...". „Pokochała pięknego, wesołego, dobrego człowieka, który na nieszczęście był cesarzem Wszechrosji..."

„Cesarz wyglądał na zadowolonego i wesołego i był rozmowny", napisał Pobiedonoscew.

Jednakże pogłoska była niebezpieczna. Wynikała z niej bowiem jedna tylko konkluzja - władcę trzeba zmienić. I to jak najszybciej.

W tym czasie zaczął się demonstracyjny exodus starych frejlin z pałacu. Podawały się do dymisji, żeby nie służyć „odalisce".

Podała się do dymisji także trzecia córka poety Tiutczewa, frejlina Daria Tiutczewa. Oświadczyła, że odchodzi, „by nie plunąć w twarz księżnej Juriewskiej", która ośmieliła się panoszyć w komnatach „świętej" - nieboszczki cesarzowej.

Opuszczając pałac, rozmawiała z frejliną Aleksandrą Tołstoj, również „zdruzgotaną beznadziejnością". I Daria Tiutczewa, rodzona siostra korespondentki Pobiedonoscewa, Jekatieriny Tiutczewej, wypowiedziała zadziwiające słowa:

- Niech pani zapamięta, Aleksandrino, to, co pani zaraz powiem: mam absolutnie pewne przeczucie, że tu się wszystko zmieni. Nie wiem, co się wydarzy, ale zobaczy pani, że za trzy-cztery miesiące całe to plugastwo zostanie wymiecione z Pałacu Zimowego.

Wszystko to wkrótce się spełni. Pozostaje pytanie: co to było? Przeczucie czy dokładna wiadomość? Informacja od rodzonej siostry, głównej korespondentki Pobiedonoscewa, do której pisał on tak pełne zaufania listy?!

Jeszcze jedna zagadka: śmierć Dostojewskiego

Symbolem nadciągającego końca wielkiej epoki stała się nagła śmierć Dostojewskiego.

Pisarz radośnie powitał 1881 rok. W pierwszej połowie stycznia 1881 roku czuł się znakomicie, ataków nie miał i żona jego, Anna Grigoriewna, była pewna: zima minie pomyślnie.

Anna Grigoriewna - to „najwspanialsza i najbardziej wyjątkowa wśród pisarskich żon", jak się o niej wyraził ktoś, kto ją dobrze znał. Ta młoda kobieta wytrzymała niejedno: śmierć dwojga swoich pierworodnych,

425