0475

450 Wojna: triumfujący geniusz, 1942-1945

broń przy najmniejszej prowokacji. „Jako Gruzin powinien był zastrzelić tego bawidamka” - powiedział Władimir Redens. Długo po napisaniu swoich pamiętników Swietłana zrozumiała, że „mój ojciec zareagował przesadnie”: uważał, że „chroni córkę przed zepsutym starszym mężczyzną”.¹

Kilka dni później Wasilij ze swoją świtą wyjechał na Front Północno-Zachodni, gdzie wreszcie miał okazję wziąć udział w kilku lotach bojowych, lecz nadal dopuszczał się oburzających wybryków. W maju wybrał się na pijacką wyprawę na ryby, podczas której piloci strzelali do stawu rakietami z opóźnionym zapłonem. Jedna z rakiet eksplodowała, zabijając Bohatera Związku Radzieckiego.

Dwudziestego szóstego maja Stalin rozkazał dowódcy sił powietrznych, marszałkowi Aleksandrowi Nowikowowi: 1. Natychmiast zdjąć z funkcji dowódcy pułku lotniczego pułkownika Stalina W.I. [...]. 2. Pułkowi [...] wyjaśnić, że pułkownik Stalin zostaje usunięty z funkcji [...] za pijaństwo i roz-pasanie oraz za to, że psuje i demoralizuje pułk.

Ale nie dało się utrzymać w ryzach syna dyktatora: pod koniec roku znów został awansowany i niebawem rozjeżdżał się po całym froncie rolls-roy-ce’em, pożyczając samoloty, ilekroć przyszła mu na to ochota. Pewnego razu na zatłoczonej szosie na Froncie Bałtyckim próbował wyprzedzić wojskową ciężarówkę. Kiedy kierowca nie chciał go przepuścić, Wasilij przestrzelił mu opony.

Co się tyczy Swietłany, to niebawem zakochała się w kimś, kogo nazwisko budziło taki postrach, że w dwóch opublikowanych pamiętnikach i wielu wywiadach w ciągu pięćdziesięciu lat nadal nie ujawniła jego tożsamości.²

* ¹ ¹

Dopiero w marcu 1943 roku, niedługo po aferze Kaplera, Armia Czerwona powstrzymała wreszcie Mansteina, ale po stronie radzieckiej pozostał spory występ wrzynający się głęboko w niemieckie linie wokół Kurska. Hitler zatwierdził operację „Cytadela”, aby go zlikwidować, natomiast Stalin i jego dowódcy zastanawiali się, co zrobić. Stalin zawsze wolał atakować, Żuków i Wasilewski zdołali go jednak przekonać, że lepiej zaczekać i rozbić Niemców na pozycjach obronnych. Ta koncepcja wprawiła Stalina w jeszcze większy niepokój i zdenerwowanie, ale przyswoił sobie wielką

Różnica wieku pomiędzy nimi wynosiła dwadzieścia cztery lata, niewiele więcej niż pomiędzy Stalinem a Nadią w 1918 roku, ale to podobieństwo mogło jeszcze rozjątrzać jego gniew. Dwa policzki nie są największą zbrodnią Stalina. Pięć lat dla Kaplera było okrutną karą, ale miał szczęście, że nie został po cichu rozstrzelany. Po wyjściu na wolność w 1948 roku wrócił do Moskwy pomimo zakazu, został ponownie aresztowany i skazany na kolejne pięć lat w kopalniach. Wrócił po śmierci Stalina, ożenił się po raz drugi i dopiero wtedy spotkał się ze Świetlaną, z którą miał namiętny romans. Zmarł w 1979 roku.