199

COACHING I MENTORING W PRAKTYCE

CZĘŚĆ II. OPROGRAMOWANIE KLIENTA

Sesja siódma

Sprzężenie zwrotne i jego skutki dla naszych działań

Świat jest taki, jaki wierzysz, że jest. Nadałeś mu znaczenie poprzez własną percepcję oraz interpretacje. Dlatego to, co wysyłasz na zewnątrz, to do ciebie wraca.

Między innymi dlatego, że tylko to dostrzegasz.

Sprzężenie zwrotne do przeszłości¹⁶ jest mechanizmem opisanym i zbadanym przez Stevena Andreasa¹⁷, a także innych badaczy naszej percepcji¹⁸. To naturalny mechanizm związany z naszymi wspomnieniami, szczególnie silnie rozwinięty u osób z metaprograma-mi procedur, nastawionych na unikanie, kontrsugestywnych. Poddani temu mechanizmowi, który na skutek bodźca uruchamia się automatycznie jak większość systemów regulujących nasze procesy poznawcze, koncentrujemy uwagę na minionych sytuacjach. Z jednej strony pozostajemy w oczekiwaniu, że miłe, przyjemne, sympatyczne wydarzenia, których doświadczyliśmy, powtórzą się w podobny lub nawet identyczny sposób w przyszłości.

Z drugiej zaś, i jest to tendencja silniejsza, pozostajemy w stanie obawy, aby nieprzyjemne doświadczenia, porażki, negatywne sytuacje się nie powtórzyły. Mechanizm ten nie tylko dotyczy spraw znaczących, ujawnia się zwłaszcza przy codziennym podejmowaniu małych decyzji. Uruchamia dalsze aktywności bądź powoduje ich zaniechanie, wraz z metaprogra-mami reguluje procesy naszego postrzegania zarówno możliwości, jak i ograniczeń. A z jakiego powodu ważny jest tutaj przymiotnik: zwrotne?

Otóż sprzężenie zwrotne do przeszłości to nie tylko oczekiwanie, że minione doznania powtórzą się w podobnie korzystnej formie lub też, że unikniemy kolejnych podobnych niepowodzeń i błędów w przyszłości. Dzięki temu mechanizmowi uczymy się, wyciągamy ■ wnioski, potrafimy przedsiębrać działania zaradcze.

Jesteśmy pełni nadziei, że wczorajsza wspaniała kolacja z przyjaciółmi, w nowo odkry-tej, sympatycznej restauracji powtórzy się również z kolejnymi zaproszonymi gośćmi. Kel-ner jak poprzednio doradzi wybór dania głównego, kucharz osobiście przyniesie skwier- _; czącą potrawę do stolika, wino będzie świetnie dobrane, a przyjaciele uroczy i rozbawieni. -

* Bcnnowicz M., Coaching, czyli restauracja osobowości. Warszawa 2008. Wydawnictwo G+J. s. 72-73.

¹⁷ Androas S.. Jak pracowała Virginia Sałir. Zapis sesji terapeutycznej z komentarzem. Gdańsk 2001. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczno. s. 16-19. 50-51, Androas C.. Androas S.. Serce umysłu, Gdańsk 1995, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczno, s. 227 -251.

¹⁶ Percepcja - czynność, proces lub produkt porcypowania. możliwość lub zdolność spostrzogania albo określony sposób spostrzegania. W psychologii tradycyjnie wprowadza się rozróżnienie między wrażeniom, subioktywnym doświadczeniem lub odczuciom wynikającym z pobudzenia receptorów zmysłowych a percepcją, doświadczeniom zmysłowym, któro zostało zinterpretowano z uwzględnieniom przypuszczalnego bodźca zewnętrznego (obioktu lub zdarzenia), który je wywołał. Jako pierwszy rozróżnionia takiogo dokonał Thomas Roid w 1785 roku (twórca szkockiej szkoły filozofii psychologicznej). Zauważył on, że przyjemny zapach różany jost zaledwie wrażoniom, skoro może być doświadczany bez myślenia o róży albo o innym obiekcie, podczas gdy porcop-cja róży zawsze odnosi się do zewnętrznogo obioktu, który jost joj przyczyną, Colman A.M.. Słownik psychologii. Warszawa 2009, PWN. s. 509 510, porównaj także. Lindsay PH.. Norman D.A., Procesy przemarzania informacji u człowieka, Warszawa 1984, PWN, Tomaszowski T. (rod ). Percepcja, myślenie, decyzje, Warszawa 1995, PWN, s. 11-34; Grcgory R.. Colman A.M. (red.), Czucie i percepcja. Poznań 2002, Wydawnictwo Zysk i S-ka.

199