296

COACHING I MENTORING W PRAKTYCE

CZĘŚĆ III. PRACA Z RELACJAMI

Dwa spośród tych etapów - przygotowanie i ocena - wymagają myślenia analitycznego. Trzy etapy środkowe - wysiłek, inkubacja i objawienie - wymagają zawieszenia osądów' i puszczenia wodzy wyobraźni. Celowo zachęcamy klienta lub grupę do gromadzenia wszystkich spontanicznych pomysłów, ponieważ celem jest ilość, a nie jakość. Uzyskujemy wówczas dużą liczbę pomysłów’ i w^rciąż powstają nowe na bazie starych. Kluczem do myślenia kreatywnego jest świadome i przemyślane oddzielenie tworzenia idei od ich oceny.

Lista Osborna

Pomocnym, klasycznym narzędziem kreatywnym jest lista Osborna. Alex Osborn jako menedżer zasłynął stosowaniem metod kreatywnych w’ procesie zarządzania. Założył własną fundację rozwoju kreatywności, był autorem książek i powszechnie uznawanym twórcą metody zwanej burzą mózgów'. Lista, którą zaproponował i z powodzeniem stosował w^r pracy grupowej oraz indywidualnej, może służyć do definiowania pomysłów. Listy mogą być charakterystyczne dla danej dziedziny [np. marketing, projektowanie now^rego produktu, sprzedaż, planowanie w^rakacji] lub bardziej ogólne, a także dotyczyć konkretnych obszarów' natury osobistej [np. zwiększenie satysfakcji ze spędzanych z rodziną weekerjHpw, wykorzystanie oszczędności, sposoby na zwiększenie zarobków]. Za każdym razem nasz cel, dylemat lub temat procesu rozwojowego poddajemy serii skojarzeń zainspirowanych pytaniami. Ogólna lista kontrolna stworzona przez Osborna jest szeroko znana i zaw^riera następujące główne koncepcje wyrażone pytaniami:

1.    Inaczej

Jak można daną rzecz [sprawy, przedmiot, potrzebę, temat, cel itd.] zastosować, użyć w inny sposób lub inaczej spożytkować?

2.    Adaptacja

W jaki sposób można dopasować nasz temat [rzecz, spraw^rę itd.] do czegoś innego lub coś innego dopasować do naszej kwestii?

3.    Modyfikowanie

Co możemy zmienić, ulepszyć, uprościć, unowocześnić? Jaką część lub element poddać redefinicji, uzupełnieniu, rozszerzeniu?

4.    Minimalizowanie

Co i jak możemy zmniejszyć? [Rozpoczynając na przykład od kosztów', a kończąc na cechach fizycznych].

5.    Zastępowanie

Co i jak oraz czym możemy zastąpić?

6.    Reorganizacja

Czemu, jakiej części i w jaki sposób możemy zmienić działanie, zarządzanie, całość lub fragment procesu?

Z Odwrócenie

Co i w^r jaki sposób może zostać odw'rócone lub zamienione miejscami, kolejnością lub funkcją?

Z Połączenie

Co z czym może zostać połączone?

296