323

COACHING I MENTORING W PRAKTYCE

CZĘSC III. PRACA Z RELACJAMI

Z Oceny osób trzecich są ci obojętne. Warunek ten oznacza uwolnienie się od wyni-kowości i ocen ustalanych przez osoby z zewnątrz, instytucje, normy społeczne lub kryteria wyznaczone proceduralnie, jak nagrody, konkursy, plebiscyty itp. Jak w słynnym powiedzeniu Stanisława Tyma, który komentując swoją grę na gitarze, mówił: „Nie bardzo umiem, ale bardzo lubię”. Otóż w takim stanie zaangażowania jeśli nawet skoczek spadochronowy rezygnuje z niektórych ewolucji, dzięki którym uzyskałby większy prestiż, a zamiłowany kucharz z gotowania profesjonalnego na ocenę, jeszcze inny pasjonat z występowania w konkursie itd., jednak i tak będzie kontynuował własne działania. Ocena, standard, wynik, ranking itp. odgrywają marginalną rolę lub nie mają znaczenia w ogóle.

8.    Lubisz siebie bardziej niż zwykle. Bawisz się znakomicie. Zaangażowanie w ulubioną dziedzinę, zachowanie lub działanie sprawia ci większą przyjemność niż w porównywalne sytuacje emocjonalnie obojętne. Nic tak bardzo cię nie cieszy, żadne działanie nie sprawia, że czujesz się tak wyjątkowo dobrze, jak podczas zaangażowania w ulubioną aktywność. Stan akceptacji i atrakcyjności samego siebie gwałtownie wzrasta wraz z poczuciem zaangażowania, dumy i wzrostu poczucia wartości.

9.    Opór materii lub ludzi motywuje cię jeszcze bardziej. Przeciwności w wielu sytuacjach wywołują irytację, spadek motywacji, a nawet porzucenie początkowych planów. W stanie flow jednak każda trudność stanowi miłe, pouczające wyzwanie, którego rozwiązanie lub pokonanie przenosi zainteresowanego na wyższy poziom satysfakcji. Częstokroć kryterium to wiąże się z poprzednim, gdy zbyt łatwo oznacza zbyt prosto, a poprzez to zbyt mało przyjemnie.

10.    Będziesz to robić nawet po siedemdziesiątce. Nie ograniczamy się jedynie do działań możliwych do wykonywania w wieku dojrzałym z uwagi na kondycję oraz inne uwarunkowania psychofizyczne. Nie chodzi tutaj o szachy lub oglądanie telewizji, lecz o zaangażowanie, którego nawet słabsza na starość kondycja nie jest w stanie zmniejszyć. Piłkarz po zejściu z boiska staje się trenerem i działaczem futbolowym, skoczek spadochronowy skacze nawet po sześćdziesiątce, a potem zostaje instruktorem lub autorem ćwiczeń, wczorajsza modelka dzisiaj jest projektantką mody, aktor zaś reżyserem i producentem filmowym. Wyrażony w kryterium dziesiątym stan przywiązania do ulubionej aktywności, dzięki której odczuwamy flow, jest tak silny, że gotowi jesteśmy deklarować związek na całe życie.

Jak powiedzieliśmy wcześniej, flow jako element drogi do szczęścia musi być stanem ekologicznym, to warunek konieczny. Nie może być oparty na używaniu lub zażywaniu substancji lub środków euforyzujących, alkoholu, nikotyny lub narkotyków, gdyż w doznanej przyjemności podmiot nie ma żadnej zasługi, a efekt długotrwały jest opłakany. Flow wspierające stan szczęścia pojawia się, gdy osoba przeżywająca ów stan podejmuje świadome i celowe działania. Potrafi je kreować, a także modyfikować, ulepszać i rozwijać, by móc zarządzać stanem przepływu, zachowując nad nim kontrolę. Działania, które skutkują uzależnieniem, przynoszą odcięcie się od sposobów uzyskiwania gratyfikacji złożonych. We flow chodzi o to, żeby samemu długookresowo inicjować pozytywne

323