94 Rozdział 4. Rachunek różniczkowy i jego zastosowaniu
Na podstawie definicji pochodnej funkcji / w punkcie zo otrzymujemy
f'(xo) = lim = lim (y/S-y/^Ky^jt_V^) =
r x-x0 1 1
x-xo [X - Xo)WX + y/x^) x^x0y/x+^/xź 2y/xó
Zatem dla x G (O, -ł-oo)
/'(*)
1
2y/x
b) Niech xq / —4. Wtedy
g'{x o)
i
x-f4
lim
X—*X0 X — Xq
1
xq+4
= lim
X—*Xo
xq-H—x—4 (x+4)(xq+4)
X — Xq
~(x ~ X0)
x-*x0 (x 4- 4)(x0 + 4) (xq + 4)2
lim _
x-x0 {x + 4)(x0 + 4)(x - x0)
lim _1 1
Zatem dla x ^ -4 mamy g'{x) =
PRZYKŁAD 4. Korzystając z definicji, obliczyć /'(6) dla f(x) = £±1.
ROZWIĄZANIE.
Mamy Df = R\ {0}. Na podstawie Definicji 4.1 mamy
lim
x—*6
lim
x—*6
x±l _ 7 _x_6 _
x — 6
6x+6—7x 6x
X - 6
lim
x—*6
.. 6 — X
lun —7--
x—>6 6x(x — 6)
, -1 lim ——
x—*6 OX
Przypomnimy teraz wzory na pochodne ważniejszych funkcji ciemni tarnych.
i i UOliczantc pochodnych funkcji
(c)' = |
0, |
gdzie |
c e R |
w = |
pxp~1, |
gdzie |
p € R |
(sinx)' = |
cosx |
dla |
x E R |
(cosx)' = |
— sin x |
dla |
x E R |
(tg*)' = |
i COS2 X |
dla |
x / f + /c7r, gdzie/c E Z |
(ctgx)' = |
1 sin2 x |
dla |
x ^ kir, gdzie k E Z |
(arcsinx)' = |
1 v/l-x2 |
dla |
x E (-1,1) |
(arccos x)' = |
1 |
dla |
x E (-1,1) |
\J 1 _ | |||
(aretg x)' = |
1 l+x2 |
dla |
x E R |
(arcctgx)' = |
1 l+x2 |
dla |
x E R |
(axy = |
ax ln a |
dla |
0 < a / 1 oraz x E R |
(exy = |
ex |
dla |
x E R |
(loga = |
i x ln o |
dla |
0 < a ^ 1 oraz x E (0, +oo) |
(lnx)' = |
1 X |
dla |
x E (0, +oo) |
1 n/.YKŁAD 5. Wykazać słuszność wzoru sin'(xo) = cosxq dla xo ^
'"•/WIĄZANIE.
- podstawie definicji pochodnej funkcji / w punkcie xo oraz wzoiu
x-y x+y
sin x — sin y = 2 sin —-— cos-
J 2 2
Niymujeiny ulu '(aro) = lim
X—*X(
— lim
sin x — sin xq x—xo x — Xq sin ^2*
, 2sin^cos^
lim ---*— =
x-*x0 x — Xq
..... x_2- ■ cos ^2 y i. cos £i±£° = cos 10 ■
X—xo 3L^fl 2 2
.. sinx —:
Ir IiiIuJhcu oznaczonym symbolem (*) skorzystaliśmy z granicy x
• KŁAD 6. Obliczyć pochodne funkcji: - ^x4 — \x3 + 4x2 — 5, jłi + 4 \/x - ,
*
' 2 will X
nwi-f 5>