klsti029

40

k. Moszyński: kultura ludowa słowian

mię, prętal Wierzchołek ten zaczepia się jednocześnie o cośkolwiek w ten sposób, aby łatwo mógł być zruszony przez szarpanie się schwytanej w sidło zdobyczy (fig. 18). Gdy to nastąpi, drzewo wyprostowuje się, podrywając ptaka lub zwierzę w powietrze. Tego rodzaju sidła podrywane (szeroko rozpowszechnione w Europie, Afryce, Azji i Ameryce), zastawiane są przez kłusowników polskich na jarząbki, głuszce, zające, sarny i jelenie. Znają je i na Białorusi witebskiej. Są-też używane i na północnej Wielkorusi, gdzie miejsce zgiętego pręta lub-.drzewa zastępuje nieraz konstrukcja podobna do studziennego żórawia (ob. § 233), która w tamtych stronach często i do paści względnie do słopców (§ 66 i n.) bywa stosowana. Podrywanie nietylko chroni schwytaną zwierzynę od drapieżców, lecz wo-

18. Podrywane sidło na sarny, uzupełnione zastosowaniem noży.

Brzeźnica, pow. Końskie, Małopolska. Rys. T. Seweryn.

gole ułatwia zadzierzgnięcie sidła. Niekiedy łowcy tylko ten ostatni cel mają na widoku (porówn. niektóre sidła podrywane serbskie, chorwackie etc.). Podobne usługi oddaje wnykarzom zastosowanie klepca (ob. § 73 i fig. 37).

57. Sidła zastawia się na tropach zwierzęcych, na gniazdach ptasich, w norach (np. w Polsce — w norach borsuczych), u źródeł, czasem nawet na dnie wód (np. w Bośni — na kaczki), a naogół w takich miejscach, gdzie dana zwierzyna lubi przebywać. Niekiedy stosuje się nagonkę, t. j. napędza się zwierzynę w stronę zastawionych