klsti046

56

k. Moszyński: kultura ludowa słowian

a drugie proste (b); jako sprężyna służą silnie skręcone włókna (d—e\ Ramię h normalnie, wskutek działania sprężyny leży na „kabłąkowem. Gdy samołówka jest nastrożona, jak to wyobrażono na rysunku, wtedy ramię b jest siłą odchylone w bok i zatrzymane w tern położeniu zapo-

37. Klepiec (klepc) na wrony. Jastarnia. Kaszuby, a stróżyk; na jego szpic nadziewa się rybę jako przynętę; b,b rozwidlone ramię klepca; c sidło rozłożone na ramieniu; d klocek, który przy zastawianiu samołówki zakopuje się w ziemię, aby schwytany ptak nie uleciał razem z sidłem. Całe urządzenie zasypuje się piaskiem tak, że na powierzchni widoczna jest tylko przynęta. Z chwilą zruszenia stróżyka a ramię klepca zostaje zwolnione i zarzuca sidło na ptaka. Rys. autor.

mocą stróżyka c, zaczepionego o ząbek języczka f. Gdy zwierzę targnie za cięciwę a, a przez to i za języczek, wtedy stróżyk uwalnia się i ramię b, zaopatrzone w dwa zadzierżyste haki, w mgnieniu oka zatrzaskuje się w kierunku ku kabłąko-wi. Niemal identycznej samołówki używają syberyjscy Tunguzi.

Klepiec zupełnie podobny, ale posiadający dwa ramiona ka-błąkowe, jest używany w Maoe-donji. Zbliżony znają i na Kaszubach (kaszubski klepc) jako 38. Klepiec (pastkal na myszy. Zakopane, pomocnicze narzędzie do zarzu-Małopolska. - Klapa, opadająca na zwierzę, cenią sidła na wrony (fig. 37) jest od tyłu równo ścięta i całą długością Na Rusi zaś podolskiej dwa pa-wpuszczona w cięciwę, skręconą z końskiego rzysto rozstawione klepce służyły włosia. Końce tej cięciwy wychodzą naze- _{do zarzuoania gieci ua}^ _zwabió„e wnątrz po obu stronach pułapki i tu są    , • r*

uwiązane do kołeczków, lfys. autor. przynętą, dzikie kaczki. - Zupeł-nie analogiczne samołówki opisano i z krajów pozaslowiańskich, a m. i. także z północnej, środkowej i wschodniej Azji oraz z północnej Afryki. Zasadę klepca powtarzają

¹ Ale w tym klepcu ramię proste (rozwidlone) wykonywa pełny obrót dokoła sprężyny.