klsti335

. MOSZYŃSKI: KOLTUftA LODOWA

i z północnej Serbji odlewane ozdoby metalowe, które najprawdopodobniej wykonano opisywaną tu metodą.

Odmienną technikę odlewniczą przedstawia, znane od wieków w Europie, posługiwanie się formą muszlowatą. Forma ta jest dwudzielna i daje odlewy wykształcone obustronnie. Niemal do ostatnich dni, albo nawet i dziś jeszcze, można było, czy można, spotkać się ze wspomnianą metodą, np. u włościan wielko-, biało- i małorus-^ kich. Przedstawia też ona na Rusi nader różne odmiany, a więc: odlewanie w formie drewnianej z negatywem wyrzeźbionym, odlewanie w formie glinianej, czy ziemnej, z negatywem wytłoczonym zapomocą modelu, przyczem ten model może być całkowity lub dwudzielny,

a forma (po złożeniu obu jej części) może być polepiona gliną lub też tylko ściśnięta i t. d.

Bardzo zajmujący jest sposób, w jaki kowale polescy sporządzali metalowe modele, służące im następnie do wytłaczania negatywów. Rzeźbili mianowicie naprzód negatyw jednej połowy przyszłego modelu w drewnianej płytce i odlewali tę połowę, jak w formie jamowej krytej; gotową połowę modelu kładli na drugą drewnianą płytkę i obrysowywali os-341. Modele i forma odlewnicza z Huculszczyzny.    narzędziem kontur

1. Cztery drewniane modele. — 2. Gliniana forma,    ^ .    ’

złożona z dwu połówek, między któremi zamknięto ^c0 ułatwiało im wyrzezbie-wtłoczone w glinę modele. — 3. Forma otwarta; nie drugiej połowy nega-na obu jej połówkach widać negatywy, wytłoczone tywu. Następnie obie płyt-przez modele, które wyjęto z gliny. — 4. Forma zestawiano i odlewano powtórnie zamknięta i polepiona gliną; z jednego _{w nich model}. _{ModeI ten} końca urobiono lejek. — Wg Wł. Szucbiewicza,

l. c., I, 335, fig. 204, 1-4.    później bywał rozpiłowy-

wany na dwie równe części i w tej postaci nim się już stale posługiwano, wtłaczając, gdy chodziło o sporządzenie negatywu, każdą część oddzielnie w jedną z dwu połówek muszlowatej formy, sporządzonej z wilgotnego iłu, ujętego w drewniane ramki. — Dwudzielnemi modelami posługują się niekiedy i Wielkorusi. Natomiast z Huculszczyzny opisał nam WŁ Szu-chiewicz drewniane modele całkowite (ob. fig. 341, i). Przy formowaniu negatywu modele takie wtłacza się poczęści w jedną, a poczęści —