klsti502

530

i. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDOWA SŁOWIAN

na słupach, i wparte między ściany budynków. Takie bardzo prymitywne szopy zachowały się naprzykład na Rusi.

Stodołę, jako kryte dachem pomieszczenie na zboże w snopach, czy też na słomę, plewy i t p., spotykamy naogół u wszystkich niemal Słowian (choć na południu często brak jej zupełnie). Ale tylko Słowianom północnym i zachodniej cząstce południowych właściwe są stodoły, zawierające prócz jednego, dwu lub trzech sąsieków na zboże, a niekiedy i siano, także klepisko, na którem młóci się zboże cepami.

469. Stodoły, a. Stare Sioło, pow. Stolin, Polesie (Polska). — b. Orniany, pow. Świę-ciany, Białoruś (Polska). — c. Wałuny, pow. Brasław, Białoruś (Polska). Rys. autor. {Uwaga. Przy rysunku c* podcienia nie uwzględniono).

Pod względem konstrukcji i urządzenia wnętrza takie stodoły z klepiskiem różnią się zależnie od okolicy bardzo znacznie. W całej niemal Polsce oraz na pewnej przestrzeni krajów słowiańskich, sąsiadujących z nią od wschodu i południo-zachodu, panującym typem są wielkie czworokątne budowle, kryte na krokwie lub na sochy, przyczem ostatnia konstrukcja przeważa albo i całkiem dominuje na Mało- i Białorusi, zaś w Polsce spotyka się tylko sporadycznie. Wrota tych budynków znajdują się pośrodku ściany dłuższej. Wnętrze ich pospolicie dzieli się symetrycznie zapomocą dwu zupełnie niskich ścianek na trzy części: klepisko pośrodku i dwa sąsieki, wzgl. zapola, po bokach (fig. 469, a).

549. Ale, nie wychodząc nawet z poza granic Rzeczypospolitej, możemy napotkać wielką ilość słodół odmiennych. Znacznie różnią się od tylko co opisanego typu stodoły, używane przez górali karpackich. Jeszcze bardziej odmienne są niektóre stodoły białoruskie i poleskie. Tak na północno-wschodnio-białoruskich krańcach, w Wileńskiem spotykamy nadzwyczaj wielkie budynki o planie, wyobrażonym na fig. 469, b i c^s, posiadające bardzo niskie ściany, olbrzymi, nisko opuszczony dach, wejście w węższej ścianie, a często i przedsionek albo podcień. Są-