klszesz133

872

i. mobzySski: kultura ludowa słowian

starej łączności kulturalnej między Karpatami i Bałkanem z jednej a Kaukazem z drugiej strony^l.

Łatwe rozwiązanie proweniencji kobiernictwa europejskiego przez wyprowadzenie go w całości ze Wschodu natrafia na trudności głównie z tego

względu, źe, jak już po części

napomknęliśmy przed chwilą, m. i. na skrajnej północy Europy, w Skandynawii, wyrób kobierców jest znany i uprawiany od dawna po wsiach. Wiemy co prawda dobrze, że Skandynawia leży od wieków na wielkim szlaku cywilizacyj-

b. 6X4cm. Rysował z nat. E. Wasilkowski, wschód². Nie mamy jednak w danym wypadku całkiem jeszcze pewnych dowodów, by kobiernictwo właśnie tym utartym szlakiem przedostało się do wspomnianego północnego terytorium*. Krótko mówiąc, cała kwestia wymaga osobych gruntownych badań. Dla nas zaś jest ona tym ciekawsza, że z ludowymi kilimami spotykamy się i na terenie Słowiańszczyzny północnej, jak o tym była już mowa w § 638, do którego odsyłam też po bliższe szczegóły. Wyrabianych na '‘podwójnej osnowie techniką tekstylną kilimów mazursko-zachodnio-białoruskich, o jakich tu przede wszystkim myślę (fig. 151 i 152), używa lud w charakterze kap na łóżka, obrusów na stoły oraz derek na siedzenia w wehikułach i na konie. Motywy zdobnicze, na nich występujące, są dość urozmaicone: geometryczne primytywne i rozwinięte, geometryzowane zoo- i antro-pomorficzne oraz geometryzowane roślinne. Kilimy mazurskie, wyrabiane techniką dywanową, choć je Hahm również chłopskimi nazywa, zarówno przez wzgląd na użyte w nich motywy (np. koryncki ka-

¹ Ob. np. moje „Znaczenie etnografii Kaukazu dla badań etnologicznych na Bałkanach" (Lud Słowiański t. 3, r. 1932—4, s. 97—107).

*    Ob. tu ra. i. moje „Niektóre przyczyny zróżnicowania kultury ludowej w Polsce", r. 1937, s. 110 sq.

*    Nie zupełnie wyłączony jest zresztą i szlak irańsko-powołżański przez Rosję (ob. tamże mapkę na s. 111).