Twórczość żołnierska Zbigniewa Morsztyna 3

ariańskiej atmosfery moralnej. Poeta wyraża w swoich utworach myśli, uczucia i poglądy w duchu ideologii braci polskich z ich głębokim humanitaryzmem, surowym poczuciem sprawiedliwości i cnoty⁷, z ich protestem przeciw uciskowi i przemocy.

Najwybitniejszym z liryków Z. Morsztyna jest „ Pieśń w ucisku” utwór napisany pod wpływem z nieszczęść i prześladowali spadłych na arian. Wiersz ten pow^;stał już po wygnaniu braci polskich z kraju, gdy poeta musiał opuścić rodzinne strony i szukać schronienia poza granicami ojczyzny. „ Pieśń w ucisku” to wstrząsająca skarga wygnańca na niesprawiedliwość i okrucieństwo wyroku pozbawiającego braci polskich ojczyzny, krewnych, przyjaciół, dobytku. Z każdego wersu wyziewa tu tęsknota za utraconym krajem, miłość do rodzinnych stron, żal i rozpamiętywanie krzywd doznanych od rodaków. Poeta znajduje pociechę w religii, nie czuje nienawiści do swych krzywdzicieli, żyje w pokorze i miłości do bliźniego. Traktuje męczeństwo arian jako krzyż od Boga prowadzący do wiecznego zbawienia.

Podniosły ton nadaje wierszom Morsztyna szczerość uczuć religijnych, powaga w traktowaniu spraw życia i prawość myśli świadcząca o wysokim morale poety. Nade wszystko zaś zachwyca język tych utworów, czysty, nieskażony. Dzięki tym wartościom możemy go zaliczyć do wybitnych przedstawicieli polskiej liryki religijnej powstałej w kręgu braci polskich.

Twórczość:

„ Muza domowa”

•    Do Imci Pana Huryna

•    Lament Hospodarowej Imci Wołoskiej

•    Do [...] Pana Aleksandra Mierzeńskiego [,..]list, jadąc do wojska koron (nego z Dojlid)

•    Kostyrowie obozowi

•    Do jednej zacnej damy

•    Na znamię

•    Do niedotykanej

•    Na ukąszenie od pszczoły

•    Na nieużytą

•    Pieśń sześciu panien

•    Duma niewolnicza

•    Itd.

„Nagrobki niektórym” (cykl)

•    Pisarzowi polnemu Wielkiego Księstwa Litweskiego

•    Bohuszewiczowi, rotmistrzowi

•    Mnichowskiemu, towarzyszowi hetańskiemu

•    Itd.

„Fraszki tegoż Zbigniewa Morsztyna” (cykl)

•    W trybunale ściętemu nagrobek

•    Pijanicy staremu

•    Kostyrze

•    Myśliwemu

•    Koniowi

•    Zającowi

•    Żabom

•    Kukawce

•    Na słowika

VOTUM

NA POŻEGNANIE PIEŚŃ W UCISKU

„Treny żałosne[...] po zejściu z tego świata [...] Parnej Anny z Szpanown Błędowskiej (cykl-XII trenów) „ Emblemata” (cykl - 113 emblematów)

itd.