245 (31)

SłEJ AFRYKI WAM. Kraków 2005

DUCHY    245 wszystkiego, szczególnie związany z nim jest praprzodek Njikang, który pełni rolę pośrednika w kontaktach z Dżuokiem i jego namiestnika w utrzymywaniu porządku w skali społecznej. Dżuok pełni trzy główne funkcje: Stwórcy. Dawcy Dóbr i Obrońcy. Ale jednocześnie pytani o przyczynę choroby, Szyllukowie odpowiadali: „Dżuok”, jako że nie jest on bogiem „dobrym'’, twórcą czy propagatorem systemu etycznego (rolę prawodawcy pełni raczej Njikang). Jest źródłem życia, wszelkich intelektualnych i fizycznych mocy. „Dżuok, stwórca i energia kosmiczna, kojarzony jest ze Słońcem, rzadziej z Księżycem”¹⁰.

Duchy

W przeciwieństwie do większości ludów afrykańskich, w których układ Najwyższa Istota - bogowie/du-chy - przodkowie funkcjonuje jako hierarchiczna drabina prowadząca od człowieka do Boga, ludy pasterskie wyraźnie faworyzują Najwyższą Istotę kosztem pomniejszych duchów. Jedyną postacią, która wchodzi w jej funkcje i atrybuty, jest praprzodek: u Szylluków Njikang, u Masajów Naiterkop. Njikang, heros kulturowy Szylluków, założyciel instytucji świętego króla (reth) i zarazem pierwszy, modelowy władca, nie mieści się w schemacie istoty wyłącznie ziemskiej. Nazywany „Ziemskim” lub „Dolnym Dżuokiem” (Dżuok piny), jest ¹⁾¹ E. Rzewuski. Azania Zamani, Warszawa 1978. s. 212.