259 (28)

RELIGIE CZARNEJ AFRYKI ©Wydawnictwo WAM, Kraków 2005

ANTROPOLOGIA

259_|

mówią, że bliźnięta są ptakami²², a kiedy jedno z bliźniąt umiera, wtedy „odlatuje” do nieba, do Kwot ha. Dusze zwykłych ludzi są związane z ziemią.

Zgodnie z mitem Nuerów, bardzo podobnym do tradycji buszmeńskicj (zob. s. 74), pierwotni ludzie stanowili jedność ze zwierzętami i mieszkali razem. Ludzie nie musieli zabijać, by jeść, gdyż nie mieli żołądków, ich żołądki pierwotnie były niezależnymi istotkami, żywiącymi się w krzakach drobnymi owadami. Maleńkie ziarenko prosa namoczone w wodzie wystarczyło za cały posiłek²³. Również organy seksualne męskie i żeńskie prowadziły niezależne życie, więc nie było żadnych narodzin ani zgonów. Niestety w obozie tych pierwszych istot wybuchła kłótnia, zwierzęta rozeszły się i zaczęły żyć osobno, potem zaś zaczęły się zabijać. Żołądki wskoczyły do środka pierwszych ludzi i odtąd ci zawsze są głodni. Wówczas słoń nauczył ich, jak hodować proso i odtąd cały czas muszą pracować. Organy seksualne złączyły się odpowiednio z mężczyznami i kobietami i odtąd się nawzajem pożądają. Lis zaś ofiarował mężczyźnie włócznię i nauczył się nią posługiwać. Pierwszą ofiarą żelaza była matka krowy i bawołu. Rozpoczęło to krwawą wojnę z jej potomkami: bawoły odtąd atakują ludzi wyskakując z buszu, a krowy starają się zmusić ludzi, by pokłócili się i pobili między sobą.

-² H.E. Evans-Pritchard, Nuer Religion. s. 132. To słynne zdanie dało początek długiej dyskusji na temat sposobu myślenia w kulturach tradycyjnych. Jej fragmenty przedstawia zbiór tekstów Racjonalność i sty l myślenia, E. Mokrzycki [red.]. Warszawa 1992.

²⁵ Dinkowie opowiadają, że zmianę odżywiania z ziarnka prosa na dzień spowodowała chciwość kobiety, która zapragnęła zrobić sobie większe pole. Uderzyła wówczas kijcm-kopaczką Nhialica, który odszedł. Odtąd ludzie muszą umierać.