Atlas muzyki1

Barok /Bach 363

joHANN SEBASTIAN BACH. un 21 Dl 1685 ,i Ei«ii^^{aiL2s Vn} 1750 w Lipsku./rodu multów (XVI w.), zgodnie zrzemieślnkr/ą tradycją ygwfsif grv na instr, smyczk. i dętych (ojciec-mu-nrk miejski w Eiscnach); iikońeżyl szkołę Izie.; jato sierota trafił w 1695 do brata JO HANNA CHRISTOPHA (organista w Ohrdruf); od 1700 _w MichsdiwchuJe w Lflneburgu.

Oigudaa w Arnstadt i MOJilhauscn 1703-1708 \V l fll3 został skrzypkiem na dworze w Wfeimarzc, .*1 jesieni 1703 był organistą w Arnstadt (Neue | Ktrcto); 1705-1706 (pażdaemik-luty) piesza wy-| prswa do Lubeki, gdzie słuchał BUXTEHUDE-G0: nieporozumienia w Arnstadt („w chorale c^ynif wiele dawnych wariacji, dodając liczne ob-ce tony. tak że doprowadzało to wspólnotę do konfuąjO; od 1707 organista w Miihlluusen (St. Blaacni, tam spór pietystów (przeciwni muzyce ko cetogj i ortodoksów; w 1707 małżeństwo z ku-/mbt MARIĄ BARBARĄ (1684-1720). 7dzie-o.m.in. WILHELM FRIEDEMANN (ur. 1710) , CARL PHILIPP EMANUEL (ur. 1714). Bach kultywuje dawne formy wok. muzyki kościelnej i kantaty, zw. GelstHchen Conzerte), pisze muzykę organową (onmmy i in.), ale przełamuje tradycyjne formy fantazją i siłą wyrazu.

Organista dworski w Weimarze 1708-1717 W1708 został organistą dworskim i muzykiem kum. (skrzypce, klawesyn) w Weimarze, w 1714 - koncertmistrzem; pisał kantaty, dzieła organowe; kolaudacjc organów; ponieważ nie został kapelmistrzem, zrezygnował ze służby.

Kapelmistrz dworski w Kotlioii 1717-1723 Zarządów księcia LEOPOLDA miał najwyższą pozycję i dobre warunki pracy; „miałem łaskawego i tyleż kochającego, co rozumiejącego muzykę księcia; sądziłem, że u jego boku dokonam tywou^Oist z 1730); mniej muzyki rei., więcej świeckiej; inwencje. I cz. Dos wohhemperierte Onkr, suity, sonaty partity; koncerty (w tym Kawny brandenburskie), suity orkiestrowe, ok. 40 kantat świeckich. W1721, po śmierci MA R11 BARBARY, poślubił ANNĘ MAGDALENĘ (1701-1760), z którą miał 7 córek i 6 synów, wśród nich JOHANN CHRISTIAN (ur. 1735). Drogą żona księcia (która okazała się amusa) sprawiła, że „muzyczne inklinacje księcia nieco ostygły”. Bach przenosi się do Lipska, kuftrkoidotaśw. Tomasza w Lipsku 1723-1750 •) twórczość do 1740. Bach pełnił funkcję kanto-* oraz dyrektora muzycznego głównych kościołów miasta - degradacja w stosunku do posady jjjonkiego kapelmistrza (,.z początku wcale nie Pyk) to dobie stać się z kapelmistrza - kanto-ran"; fet z 1730); aktywność twórcza. zwL w dziedzinie muzyki reL: kantaty, oratoria, pasje, cykle Wilrri&ung. koncerty, części Mszy h-nwU dla ^tora w Dreźnie (1733, dzięki temu w 1736 'Jtoymof tytuł kapelmistrza dworskiego króla ftd-vi i elektora Saksonii), utwory organowe.

•OdzJeła 1740-1750. Dzieła artystyczne i nauko-urazem, o gęstym kontrapunkcie, cyklicznej tonoepojii bogatej treści: Wariacje Gołdbergou-4*^(1742, Zofia 346); Dos wohhemperierte Kła-vier et. 11 (1742, zob. .v 345); Wariacje kanoniczne (1746-1747); MusicaUsehet Opfer (1747); dokończenie Mszy h-rnoli (1748°. zob 1327 fc parne kanony i chorały organowe. Kmn der Fuv-(1745-1750). nieukończone BACH postrzega! wą twórczość rue w ipotob romantyczny, jako ońągmęae geniuszu, lecz jako tworzoną pilnie sztukę rzemieślniczą możliwą do wyuczenia i przekazania innym - aek całości pozostającej w ręku Boga. Dlatego ryo muzyka reL i świecka nic są przeciwieństwami, lecz mają wspólną podstawę (zob, cytat s. |0|; częsta praktyka parodii), Bach podjął traheje sięgające polifonii ruderi. i średnio*, wypełniając je barokowym patosem i afektem. Sztuka kontrapunktyczna. chromatyczna harmonika, bogaty w symbcdcyęzyk muz. oraz widka audycja sprawiły, żc Bach odizolował tię od nowoczesnych. naturulrtych trendów epoki Jego twórczość „odkryTdopiero XIX w.

MusicaUsches Opfer: król FRYDERYK 11, podczas wizyty kompozytora w foczdomie (1747). miał mu poddać temat do improwizacji (typowe elementy: trójdźwięk. napięcie dominantowe, chromatyczne zejście i kadtmeja: ruch w górę. kulminacja, wybrzmienie) - podstawę wszystkich utworów zbioru. Słowo „ricercar" jat akrosty-chcm zdania Reglslussu Cmlio Et Feikpu Cano-nica Arte Resoluia. W kanonie w ruchu wsteauyin głos rozbrzmiewa jednocześnie od pocz. i od końca. Canon per tonos w każdym nawrocie wstępuję o dźwięk wyżej (symbol rosnącej chwały kn*lii Kunst der Fugę: zachowany* rękopis Bacha t I wyd: Bach nadzorował druk do nr 11, ipw— dając zmiany do fug(zw. tu contruptmcoa) i iA układu (nowa koncepcja cy klu i Komplikacje kon trapun k tyczne zwiększają się od procki ługi. przez fugi w ruchu przeciwnym (ronrr jako awersja dux, zob. rys), po fugi lustrzane (fuga b po* wstaje przez całkowite odwrócenie al Zasada intensyfikacji dotyczy też samych grup. np mian metryczne 3 fug w ruchu przeciwnym (uh G«-rrapipwius Vh, pot kanon menzuralny & 116, ryt E). Zakończenie cyklu - fuga poczwórna nr 29 Urywa się po trrericjcz ,gly wkonfrapunknr po-jawia się motyw h-a-c-h. Kompozytor MRuerzal być może zestawić wszystkie termy z npwiarao-ną postacią pierwotną prnwep.' tenuru (symbol zbawienia), spokojną, wyważoną, bez chromatycznego napięcia (jak b-cbc-h. symbol prochu i cierpienia; ryiG pierwsza linijka OM główny. druga - inwersja, trzecia - postać pierwotna) C. PH. E. BACH wprowadził w tym bwpi ostatni chorał Bacha (z tekstem Vcedthm Tin* tret’ ich hiermit, melodia Brat ■# m Iśrhla Noten sein. & 304. ryt AL Dzieła w rkpL lub odpisach, nieliczne drukiem, połowu (?) zaginęła W yd. /biurowe; dawne Gescllschaft Ausgpbe {BGA. PH. SPmAL46L. Lipsk 1851-1899; Nem Bach Atugab* {NKn Bach-Insiitiu, Getynga i Boch-Archry. Lipsk 1954 i n. Katalogi dzieł: Jbrń Werke Ytnekłmis (BWV) W. SCHMIEDER. Lipsk 1950. A«*» Contpendium, Lipsk 1984 i n.