BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (80)

150

“ obrotot^

Zastosowana metoda wyceny materiałów przy ich zakupie i w fazie ich składowania obowiązuje takie w fazie ich rozchodu.

I Wycena rozchodu materiałów odbywa się w tych samych cenach, vi&-I dług któiych ewidencjonowano ich przychód_

Wycena Jeżeli więc przychód materiałów księgowano według rzeczywistych rozchodu cen zakupu z zastosowaniem formuły „pierwsze weszło - pierwsze wy-matoriaiów _sz}₀”, to również i rozchód ewidencjonuje się po tych samych cenach i według tej samej formuły.

Taka sama zasada obowiązuje w przypadku stosowania cen ewidencyj. nych. Trzeba przy tym pamiętać o konieczności stosowania następujących reguł postępowania:

a)    ujmując w księgach rachunkowych przychody materiałów, a w wyniku ich zakupu w cenach ewidencyjnych należy równocześnie odzwierciedlić odchylenia od cen¹²,

b)    w cenach ewidencyjnych, po których księguje się zakup na koncie bilansowym „Materiały” wycenia się również przychód określonych materiałów w ich ewidencji ilościowo-wartościowej^l3,

c)    rozchód materiałów (wydanie do zużycia produkcyjnego lub administracyjnego, sprzedaż itp.) ewidencjonuje się bieżąco również w cenach ewidencyjnych,

d)    odchylenia od cen ewidencyjnych podlegają rozliczeniu na koniec miesiąca (okresu) sprawozdawczego proporcjonalnie do wartości zapasu i rozchodu materiałów: w tym celu należy obliczyć:

•    wskaźnik narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych,

•    kwotę narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych przypadającą na poszczególne kierunki rozchodu materiałów oraz na ich zapas.

Wskaźnik narzutu odchyleń wyraża się wzorem:

lii

W=-x 100

Z+P_h

p k

gdzie:

|11 wskaźnik narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych O. - kwota odchyleń przypadająca na zapas początkowy materiałów (zapas na początek okresu)

¹²    Wówczas cena ewidencyjna skorygowana (pomniejszona lub powiększona) o odchylenia jest ceną zakupu.

¹³    Ewidencję magazynową można prowadzić tylko w miernikach ilościowych.

O_h- kwota odchyleń obliczona w ciągu okresu sprawozdawczego od zakupów w tym okresie

Z - wartość zapasu materiałów na początek okresu

- wartość przychodów materiałów w ciągu okresu (pomniejszona o zwroty).

Na podstawie tego wskaźnika oblicza się kwotę odchyleń od cen ewidencyjnych przypadającą na zapas końcowy materiałów wyrażony w takich samych cenach'⁴. Odchyleń tych można dokonać według następujących wzorów: a) narzut odchyleń od cen ewidencyjnych na zapas materiałów:

N_r

100

gdzie:

N₀ - kwota narzutu odchyleń od cen ewidencyjnych Z_m - wartość zapasu materiałów w cenach ewidencyjnych W₀- wskaźnik narzutu odchyleń

b) narzut odchyleń na kierunki rozchodu:

WR

100

gdzie:

R_m~ kwota określonego kierunku rozchodu materiałów (zużycie, sprzedaż itp.).

Sposób rozliczeń odchyleń od cen ewidencyjnych ilustruje zamieszczony przykład.

Przykład

Założenia:

Spółka z o.o. prowadzi ewidencję materiałów w cenach ewidencyjnych. Na początek roku stan na:

•    koncie 310 „Materiały” wyraził się kwotą    20 000 zł,

•    koncie 320 „Odchylenia od cen ewidencyjnych materiałów” (odchylenia kredytowe) wyraził się kwotą    1600 zł.

Tzn. kwotę pozostającą jako saldo na koncie „Odchylenia od cen ewidencyjnych”.