CCF20091012073

80 Biojurysprudencja. Podstawy prawa dla XXI wieku

powodowanych niekorzystnymi skutkami cywilizacji, możliwości przekształcenia i tworzenia życia w warunkach laboratoryjnych, konieczności ochrony i dążenia do podnoszenia poziomu jego jakości. Poważne zagrożenia dla życia dostrzegli, jako pierwsi, współtwórcy bioetyki. Możliwości przekształcania, a nawet i tworzenia życia w warunkach laboratoryjnych zauważyli znawcy biotechnologii. Biomedycyna i biojurysprudencja mają zbliżone do siebie cele, chociaż różnie realizowane znanymi sobie sposobami. Obie te dyscypliny naukowe zajmują się ochroną życia i podnoszeniem poziomu jego jakości. Biojurysprudencja, czerpiąc z wielu nauk, nie ogranicza swoich funkcji do funkcji samej tylko jurysprudencji. Ma charakter integracyjny wobec wszystkich nauk zajmujących się życiem - przede wszystkim w ich aspektach normatywnych. Integruje swoją epistemologią i metodologią ontologiczną i aksjologiczną całość życia, uwzględniając wyniki badań wielu nauk pozaprawnych, aby ukazywać kierunki tworzenia norm prawnej ochrony życia i podnoszenia jego jakości.¹

W celu ogólnego przynajmniej przedstawienia zakresów powiązań bio-jurysprudencji ze wspomnianymi już przedmiotami innych dyscyplin naukowych należy uwzględnić kilka zagadnień dotyczących każdej dyscypliny: zakres, okoliczności powstania, wewnętrzne zróżnicowanie, relacje z bio-jurysprudencją. Przedmiot wspomnianych dyscyplin charakteryzują pewne cechy wspólne. Po pierwsze, zawierają one w sobie określone treści, należące również do innych przedmiotów. Po drugie, podejmując problematykę życia, nie mogą uniknąć rozpatrywania sytuacji konfliktowych, polegających na dylematach wyboru między różnymi niepodlegającymi hierarchizacji wartościami. Po trzecie, muszą wnikać we wszystkie strony życia człowieka: od jego najbardziej intymnych’sfer życia, poprzez sfery życia prywatnego, aż do sfer życia publicznego. Po czwarte, rozpatrując sytuacje konfliktowe, posługują się głównie ocenami moralnymi, jednakże z uwzględnianiem również ocen religijnych. Po piąte, zmierzają do przezwyciężania zagubienia wielu ludzi w zasadniczych kwestiach narodzin, życia, śmierci, wolności, konieczności, odpowiedzialności. Po szóste, szczególnie duże trudności wyboru między wartościami istnieją w zakresach współistnienia sacrum i pro-fanum. Po siódme, odnośnie do normowania różnych stron życia główne zadanie należy do biojurysprudencji.

1

Na gruncie biojurysprudencji nabiera blasku pojęcie autopojezy, pochodzące od greckiego słowa autopoiesis, oznaczające samoprodukowanie się czegoś autonomicznego, tutaj: życia jako prenormy i prewartości bioprawa, mające również możliwości samoodtwarzania, samood-noszenia, samodziałania i samoprzekształcania się. Szerzej por. np. K. Dybowski, Autopoiesis prawa, [w:] Teoria prawa. Filozofia prawa. Współczesne prawo i prawoznawstwo, Toruń 1998.