CCF20111206024 (Kopiowanie)

pw i hufców szkół niższych - wyszkolenie w ramach szkoły szeregowca i umożliwienie przez to skrócenia służby wojskowej. Szczegóły zawierały opracowywane przez PUWFiPW i obowiązujące od początku lat trzydziestych programy wyszkolenia: Program wyszkolenia dla oddziałów p.w. młodzieży pozaszkolnej i hufców szkól niższych⁵⁰ oraz Program wyszkolenia dla hufców szkolnych szkól średnich, seminariów nauczycielskich, szkól zawodowych i innych z prawami szkól średnich*'.

W połowie lat trzydziestych hufce szkolne przysposobienia wojskowego podzielono na trzy stopnie:

I    stopień - uczniowie klas trzecich gimnazjów (i równorzędnych),

II    stopień - uczniowie klas czwartych gimnazjów (i równorzędnych),

III    stopień - uczniowie klasy pierwszej i drugiej liceum (i równorzędnych)⁵². W roku 1937 wprowadzono nowe programy przysposobienia wojskowego dla hufców III stopnia. Związane to było z tworzeniem oddziałów Obrony Narodowej i koniecznością zintensyfikowania szkolenia starszych przedpoborowych⁵³.

Różnice w programach hufców pw szkół niższych i średnich były szczególnie widoczne w dziedzinie wyszkolenia wojskowego, co wiązało się z charakterem przyszłej służby szkolonych. Podkreślano to głównie w dokumentach, jak wytyczne i programy wyszkolenia.

Warunkiem uzyskania I stopnia pw było opanowanie wyszkolenia bojowego, tj.: zdobycie umiejętności wykorzystania skrytego posuwania się w terenie, wybór i zajmowanie stanowisk strzeleckich, działanie w roli gońca, obserwatora, czujki i szperacza. Szkoleni poznawali podstawy topografii wojskowej.

Wyszkolenie strzeleckie obejmowało teorię (podstawy balistyki) i praktykę strzelania z karabinu. W pierwszym etapie poznawano małokalibrową broń strzelecką, a następnie karabin bojowy. W czasie zajęć dotyczą-

Program wyszkolenia dla oddziałów p.w. młodzieży pozaszkolnej w wieku przedpoborowym i hufców szkolnych szkól niższych, CAW, Zespól akl G1SZ, 1.302.4.1471.

⁵¹ Program wyszkolenia dla hufców szkolnych szkól średnich, seminariów nauczycielskich. szkól zawodowych i innych z prawami szkól średnich, CAW, Zespól akl PUWFiPW, 1.300.69.38.

⁵² Odczyt dla Parlamentarnej Grupy Oświatowej, 10 września 1936 r., CAW, Zespól akt PUWFiPW, 1.300.69.176.

s.' Program p.w. młodzieży męskiej w liceach ogólnokształcących, CAW, Zespól Akt G1SZ, 1.302.4.1489.

cych budowy broni uczono składania i rozkładania karabinu, omawiano funkcjonowanie jego części, budowę granatów ręcznych i zasady konserwacji broni⁵⁴. W ramach wyszkolenia wojskowego uczestnicy pw poznawali walkę wręcz z wykorzystaniem bagnetu. Uczono się rzucać granatem. W programie znalazło się również szkolenie chemiczne - posługiwanie się maską przeciwgazową oraz zdobywanie wiadomości o gazach bojowych. Częścią składową szkolenia były marsze bez obciążenia na odległość do 25 kilometrów⁵⁵.

W czasie nauki o służbie wpajano podstawowe zasady dyscypliny wojskowej oraz zapoznawano z regulaminem służby wewnętrznej. Musztra wyrabiała w szkolonych żołnierską postawę, umiejętność regulaminowego poruszania się indywidualnie i w drużynie, służyła wychowaniu wojskowemu⁵⁶.

Podczas szkolenia mającego na celu uzyskanie II stopnia pw uczestnicy utrwalali i doskonalili nabyte umiejętności i rozszerzali je poznając działania w terenie i na szczeblu drużyny. Ćwiczący winni też znać sposoby przedstawiania ukształtowania terenu na mapie i umieć według niej maszerować. W ramach szkolenia przeprowadzane były marsze z niewielkim obciążeniem na odległość do 30 kilometrów⁵⁷.

Odbywano strzelania w różnych warunkach atmosferycznych, przy różnym oświetleniu i w różnym terenie. Zapoznawano szkolonych z różnymi typami karabinów i granatów. Celem tych ćwiczeń było pełne opanowanie umiejętności strzeleckich⁵⁸.

Prowadzono zajęcia obejmujące podstawowe wiadomości o artylerii. Uczono nadawania i odbierania depesz za pomocą sygnałów optycznych. Wprowadzono podstawowe wiadomości o działaniach pionierów (saperów). Do wyszkolenia w walce wręcz wprowadzono zajęcia uczące wy-

¹⁴ Program wyszkolenia dla hufców szkolnych szkól średnich, op. cii,, s. 4-6.

” Program wyszkolenia dla oddziałów p.w...., op. cit., s. 2-3. f Omawiano następujące zagadnienia: prawa i obowiązki żołnierza, stosunki między |»i /clożonym a podwładnym, stopnie wojskowe, oddawanie honorów, cel i ogólne zasady "1'iżby wartowniczej. Wytyczne w sprawie organizacji przysposobienia wojskowego w szkolili li siedli ich, CAW, Zespól akt GISZ, 1.302.4.1474.

’’ Program wyszkolenia dla hufców szkolnych szkól średnich, op. cit., s. 5.

" Podczas nauki walki granatami przewidywane było co najmniej jedno rzucanie grana-hiinl bojowymi, zaś szkolenie chemiczne kończyło się ćwiczeniem w komorze gazowej. • /lljąe, Metody pracy i środki przysposobienia wojskowego i wychowania fizycznego. „Helionu", 1930 r„ I. XXXI. z. 11. s. 512.

63