CCF20111211010

124 KULTURA POPULARNA 2010 NR lir V A N DIJCK ZMEDIA1

są wyraźnie wykorzystywane jako wizualne materiały służące do nieustan go odnawiania własnego wizerunku. Stają się „żyjącymi obrazami”, goto* mi przyjąć wszelkie zmiany. Programy graficzne często odsłaniają granic status cyfrowego obrazu. Pikselowe fotografie prezentowane są jako budu wspomnień, gdyż już sama architektura oprogramowania staje się podstaw pod ich przyszłą przebudowę²⁰. Trafnie ujął to kanadyjski badacz desig Ron Burnett: „Przejście do cyfrowości pokazało, że fotografie są po prosi surowcem dla niekończących się serii dygresji [...] Jako obrazy, zdjęcia; chęcają widzów do wykroczenia poza fizyczny świat, nawet jeśli są wyraz wartości pamięci, miejsc i prawdziwych chwil” (Burnett, 1995: 28). lnu mi słowy, cyfrowa fotografia rozwija pojęcie autobiograficznego wspomn nia, czyniąc je mieszanką pamięci i pragnień, faktycznych i wyidealizow nych obrazów, nieustanie ewoluujących danych wejściowych i wyjściowyd

Nie twierdzę jednak, że wraz z nadejściem fotografii cyfrowej ludzie 1 gle poczuli większą potrzebę graficznej edycji swoich zdjęć. Nie chcę też j wiedzieć, że mentalne procesy obrazowania zmieniają się wskutek dostępu < pośrednich etapów produkcji fotograficznej. Staram się natomiast pokaz że stan podatności na modyfikację, plastyczności i nieustanne transformac wpływa w równym stopniu na wszystkie cztery repertuary obrazów, któn biorą udział w tworzeniu osobistej pamięci. Ten stan plastyczności, oczy ście przynależny nie tylko pamięci, pobrzmiewa w różnorodnych - kultun wycb, medycznych i technologicznych - projektach autotransformacji. Ułti sonograficzny obraz płodu, swoisty podgląd macicy, prowokuje do interwenc w biologiczną tkankę, zmieniając płód w przedmiot prac²'. Chirurgia pli styczna przedstawia ludzkie ciało jako fizyczny materiał, który może po legać ekstremalnym przeróbkom. Zdjęcia „przed i po” nie tylko kształtuj: subiektywną samoświadomość, ale wkraczając w repertuar publicznych ob razów, jednocześnie normalizują interwencje w fizyczny wygląd. Najbardziej I intrygujące w tego rodzaju zdjęciach (których pełno jest w intcrnecie i tele wizji), jest to, że nie promują one nieustannych modyfikacji naszych obr zów tak, by przedstawiały nas lepszymi, lecz reklamują możliwość modyf kacji naszych ciał, by odpowiadały one naszym wyidealizowanym obrazom I siebie. Współczesne koncepcje ciała, umysłu, wyglądu i pamięci są w równym stopniu warunkowane przez obecny w kulturze stan ciągłej modyfika cji. Nasze nowe narzędzia współgrają po prostu z mentalną elastycznością która pozwala przebudowywać własną tożsamość i przerabiać cielesność.

Pytanie, czy zmieniające się koncepcje osobistej pamięci wyrosły z ewo luujących technologii, czy na odwrót, odbiega od sedna sprawy. Ważniejsze jest, by odnieść się do tego, jak nowa choreografia repertuarów obrazów I funkcjonuje w społeczno-kulturowym środowisku, gdzie coraz bardziej ceni się zmienność i elastyczność oraz czy taki klimat rzeczywiście pozwala na większą indywidualną kontrolę nad własnym wizerunkiem. Aby jednak zrozumieć ten szeroki kontekst, zwróćmy się najpierw ku socjotechnicznym aspektom fotografii. Aparat jest bowiem nie tylko narzędziem do budowy

Na przykład pakiet Picture Yoursef Graphics (www.pygraphics.com) zachęca do tworzenia I kolaży i retuszowania zdjęć na zaproszeniach weselnych, przedstawiając zaręczonych ja-1 ko pięciolatków. Inna aplikacja umożliwia łączenie osobistych zdjęć z obrazami znanych atrakcji turystycznych. Istnieje również oprogramowanie pozwalające miksować fotogra-1 fie osobiste i pochodzące z banków, zachęcając do zabawy w personalizację turystycznych zdjęć (www.fotosearch.com/photodisc/picture-yourself-here, 2006).

Na temat badań ultradźwiękowych zmieniających płód w obiekt prac, zob. Jose van Dijck (1993), rozdz. 5.

amości i wspomnień. Me : materialne pamiątki, które ercyjnych produktów.

Cyfrowe zdją jako materia

trafie, są]

l tuż wszystkie filmy, parni ryk la mieszanka nicm; Lotem i performaty wności, ! fińi bierze się stąd, żc są on nie ich posiadania jest osol ięcia w rosnących, nieuko: układają je pieczołowicie acji o konkretnych okres tkują w różnych sposobac sza inną sytuację prezents

____sechnie traktowane jako 1

pr-.TÓsł dookoła nich wielki kłeje do zarządzania zdjęcia rrde uchwycone na zdjęciac : tylko generują zyski, ale twierdzi Don Slater, swój ks: semeryzmu i czasu wolnego' Rozpatrując obecne trend rważyć ciekawe zmiany doty £>: performatywnej natury i t sv po kolei. Jeśli chodzi o m se porównanie fotografii an reróbki obrazu. W przypadł j zdecydowanie różnym stat wane odbitki na papierze. Ne lecz by zapewnić możliwość 1 me wartościowe przez swoją negatyw zapewnia możliwość niczony i trudny. Odbitki ni mi produktami chemicznegt rrzechowywać i prezentów; 1 namacalność papieru Stani Nowa materialna postać radź nienamacalną, ale taki; niematerialności. W wypad

Sontag w O fotografii zwraca u sumpcji, którą podszyta jest p nia w namacalne, przenośne < trzebować uzupełnienia” (Son Już Barthes w Świetle obrazu: odbitki, gdyż zainteresowana że to chemia i światło zmieni;