CCF20140217009

152 Rozdział 5. Analiza zasobów ludzkich

nie niestopniowalnych, choćby nawet ludzie przypisywali im wyższą czy niższą rangę (np. w odczuciach społecznych zawody mają różny status, choć obiektywnie zawód nie jest kryterium pionowego różnicowania pracowników). Podniesienie pozycji pracownika pod danym względem rozumie się jako awans zawodowy, obniżenie - jako degradację zawodową.

Istotnym przejawem ruchliwości pracowniczej jest przestrzenna ruchliwość pracownicza, oznaczająca procesy zmiany miejsca pracy (pracodawców). Pomiędzy przedsiębiorstwem a zewnętrznym rynkiem pracy, w tym innymi pracodawcami, stale następuje wymiana ludzi. Firma dobiera kandydatów do pracy z rynku (w tym od innych pracodawców), zas' ludzie zwalniani z firmy trafiają na wolny rynek pracy, ale także do innych pracodawców. Od ruchliwości przestrzennej odróżniać należy ruchliwość zawodową, która polega na zmianie wykonywanego zawodu i w przypadku konkretnych pracowników może dokonywać się wraz ze zmianą miejsca pracy, jak też w obrębie tego samego przedsiębiorstwa. Trzecim z głównych przejawów ruchliwości pracowniczej jest ruchliwość stanowiskowa, oznaczająca zmianę stanowiska, a czwartym ruchliwość płacowa, polegająca na przejściu do wyższej kategorii placowej.

Wiele przedsiębiorstw prowadzi analizy przestrzennej ruchliwości pracowniczej, stale bada kierunek, natężenie i dynamikę tych procesów w aspekcie płynności i stabilności kadr. Płynność, inaczej fluktuacja, oznacza ogół zmian ilościowych w stanie zatrudnienia. Ze względu na kierunek wymienia się płynność: dośrodkową - przyjęcia do pracy, odśrodkową- zwolnienia i odejścia, łączną - suma przyjęć oraz zwolnień i odejść.

Do pomiaru i oceny skali oraz dynamiki płynności pracowniczej wykorzystuje się współczynniki: przyjęć, zwolnień (odejść) i ogólny współczynnik płynności [Sajkiewicz (red.) 1977, s. 113-114],

Współczynnik przyjęć (WP) w procencie dziesiętnym przyjmuje postać:

gdzie:

Lp - liczba przyjętych w danym okresie,

Zo - zatrudnienie ogółem w ostatnim dniu okresu.

Analogicznie współczynnik zwolnień i odejść (WZ) przedstawia się następująco:

WZ = —

gdzie:

Lz - liczba zwolnionych (tych, którzy odeszli) w danym okresie,