168 Rozdział 5. Analiza zasobów ludzkich
Tabela 5.5.
Wybrane mierniki efektów inwestycji w kapitał ludzki
Miernik |
Sposób obliczania |
Jednostka miary |
Wydajność pracy |
wartość produkcji sprzedanej netto/liczba pracowników |
zł |
Koszty zachorowań pracowników |
łączne koszty zachorowań pracowników poniesione przez przedsiębiorstwo |
zł |
Koszty fluktuacji |
łączne koszty fluktuacji pracowników poniesione przez przedsiębiorstwo |
zł |
Poziom motywacji |
zależy od przyjętej metody |
zależy od przyjętej metody |
Czas pracy |
łączny przepracowany czas pracy; łączny nie-przepracowany czas pracy |
dzień |
Wypadki przy pracy |
liczba wypadków przy pracy |
liczba |
Liczba stwierdzonych chorób zawodowych |
łączna liczba stwierdzonych chorób zawodowych |
liczba |
Liczba skarg, konfliktów |
łączna liczba skarg, konfliktów |
liczba |
Liczba zgłoszonych ulepszeń, pomysłów itp. |
łączna liczba zgłoszonych ulepszeń, pomysłów itp. |
liczba |
Wskaźnik fluktuacji |
(liczba zwolnionych pracowników/liczba pracowników) x 100 |
% |
Liczba dni chorobowych wykorzystanych przez pracowników |
łączna liczba dni chorobowych wykorzystanych przez pracowników |
dzień |
Rentowność kosztów pracy |
zysk netto/całkowite koszty pracy |
zł |
Rentowność kapitału ludzkiego |
(przychody ze sprzedaży - (koszty uzyskania przychodów - koszty pracy))/koszty pracy |
zł |
Wartość dodana kapitału ludzkiego_ |
(przychody ze sprzedaży - (koszty uzyskania przychodów - koszty pracy))/liczba pracowników |
zł |
Źródło: [Łukasiewicz 2009, s. 123].
Praktyczna użyteczność pomiaru kapitału ludzkiego polega głównie na możliwości dokonania jego oceny, śledzeniu rozwoju w czasie i badaniu rentowności, podobnie w przypadku kapitału rzeczowego (tj. aktywów firmy) oraz finansowego (pasywów firmy). Kwantyfikacja kapitału ludzkiego umożliwia niewątpliwie uzyskanie pełniejszej i szerszej wiedzy o determinantach wartości przedsiębiorstwa, zwłaszcza przedsiębiorstw nowych technologii, które nie posiadają znacznego kapitału rzeczowego i finansowego, a jednak osiągają wysokie rezultaty ekonomiczne. Może być ona przydatna w przypadku dokonywania transakcji kupna - sprzedaży przedsiębiorstw, wprowadzania przedsiębiorstwa na giełdę, procesach fuzji i przejęć itp. Pomiar i prezentacja kapitału ludzkiego w sprawozdaniu finansowym firmy może być przesłanką podejmowania określonych decyzji przez inwestorów, np. o zakupie czy sprzedaży udziałów. W procesie wykupu (przejęcia) przedsiębiorstwa pomiar kapitału ludzkiego może mieć znaczący wpływ na ustalenie ceny transakcyjnej.