Drzewo życia 8
trwaniu poprzez pokolenia wierzeń o demonach i innych istotach nadprzyrodzonych, zaludniających otoczenie człowieka. Wierzenia te były swego rodzaju „zapisem” zdobytych ongiś doświadczeń, przekazywanych potem kolejnym pokoleniom.
W pewnych okolicznościach zapis bywał wywoływany z pamięci i wykorzystywany do zdefiniowania, identyfikacji niecodziennej sytuacji, w jakiej znalazł się człowiek. Mamy więc do czynienia z rzeczywistością co najmniej w części kreowaną poprzez projekcję własnych myśli i wyobrażeń na świat zewnętrzny.
Istnienie stereotypów sytuacji, o których mówiliśmy, obserwowano nie tylko w ciągu diachronicznym, w świadomości następujących po sobie generacji w tej czy innej wiosce. Wykazują one zaskakujące podobieństwo także w skali synchronicznej, na terenie niemal całej Słowiańszczyzny. Doskonały znawca demonologii ludowej K. Moszyński pisał kiedyś:
[...] kto z badaczy gruntownie zapoznał się z szeregiem [...] materiałów dotyczących demonologii różnych krajów, ten przy dalszych studiach [...] całkiem już rzadko spotka się z zespołem wierzeń zupełnie dlań nowym. Najczęściej ma sposobność stwierdzić, iż pozorna nowość zespołów polega na kalejdoskopowym (mechanicznym) przestawieniu dobrze mu już znanych wątków. Natomiast łatwo dostrzeże, że nie tylko charakterystyka poszczególnych demonów, ich zachowania w stosunku do ludzi itd., ale nawet całe opowiadania, głoszące jakoby osobiste przeżycie jednego z wieśniaków danej wsi, powtarzają się ze szczegółami na ogromnych odległościach [...]
To cenne spostrzeżenie niezbicie świadczy o pewnej jednolitości tradycji w krajach słowiańskich, umożliwiającej rekonstrukcję tych elementów wierzeń, które na pewnych terenach zanikły bądź nie są nam dostatecznie dobrze znane.
101
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Drzewo życia3 bóstwa, to ogólne wierzenia o świecie, a tym bardziej leżące u ich podstaw kategorie
Drzewo życia7 ne jest w wielu wierzeniach. Badacz kultury ludowej Bułgarii, Christo Wakarelski stwi
Drzewo życia 9 trwanie wszechświata i — co może jeszcze bardziej istotne — harmonijne i rytmiczne ży
Drzewo życia2 okresie istniały obok siebie wierzenia chrześcijańskie oraz, zupełnie nieraz im obce,
Drzewo życia5 że mimo to ukazuje się ona jako względnie spójny system, a nie luźny zbiór wierzeń i
Drzewo życia9 Według niektórych wierzeń pochłanianie wody było również atrybutem węży. Warto i nimi
Drzewo życia6 jednak w micie przypuszczalna zamiana Smoka na Diabła dokonała się dość skutecznie, o
Drzewo życia3 gom modyfikacyjnym. Musiał on zostać przystosowany do ogólnego schematu wierzeń ludow
Drzewo życia9 Drzewo i góra kosmiczna Zespół wierzeń o górze i drzewie kosmicznym należał do tych t
Drzewo życia2 się, że podobne rozróżnienie ma miejsce także w innych wypadkach. Rozpocznijmy od ide
Drzewo życia6 i f f£r 1 lub innych powodów w XIX wieku zanikł zwyczaj I wieszania „podłaźników” czy
Drzewo życia7 potrzeb; dążenie do ich zaspokojenia skłaniało ludzi do reprodukowania tych, a nie in
Drzewo życia7 opowieść wyraźnie ukazującą podobieństwa tych istot do innych demonów: Pewnej księżyc
Drzewo życia5 bywających na księżycu, na którą musimy teraz zwrócić uwagę. Niech za przykład posłuż
Drzewo życia5 stancje składowe świata. Rola ognia w wierzeniach ludowych jest jasna. O ile woda i z
Drzewo życia9 przetrwały prastare wierzenia i zwyczaje Jest w tym stwierdzeniu oc
Drzewo życia9 dwóch rodzajów obrzędów — łączących się z płodnością oraz związanych z demonami. W Zi
Drzewo życia7 o tyło inno fakty dają się wyjaśnić tylko przez odwołanie się do poprzednich naszych
Drzewo życia 3 i wierzeń. Były to normalne i dla każdego oczywiste sposoby działania i myślenia. Bad
więcej podobnych podstron