Drzewo życia7

nieśmiertelności implikowaną przez księżyc ('będziemy o tym mówić szerzej nieco dalej) omawiane tu różne materiały przekazują nam identyczną informację: istoty związane w jakikolwiek sposób z księżycem, a tym bardziej przebywające na nim, trwają w postaci niezmiennej. Są ciągle takie same, wykonują te same czynności i tak będzie aż do końca świata, kiedy, jak można przypuszczać, przestanie obowiązywać aktualny rytm życia, zagładzie ulegnie księżyc, a tym samym istoty charakteryzujące się identycznym jak on sposobem istnienia.

W takim kontekście księżyc nabiera sensu jako miejsce swoistej, wiecznej pokuty, symbolizując ponadto określony modus vivendi, typowy dla demonów wodnych. I nazwanie boginkami zwykłych — tyle, że ukaranych w ów specyficzny sposób — ludzi, nie może już dziwić. Po prostu nazwa ta oznacza w tym miejscu nie demona, a sposób egzystencji. Znane są zresztą wierzenia ukazujące w takiej samej sytuacji sibiele (rodzaj boginek). Według jednego z nich sibiela — prządka lub szwaczka, robi koszulę dla swej matki wykonując jeden ścieg rocznie. Gdy skończy pracę, nastąpi koniec świata.

Dodajmy, że mówiąc o księżycu jako miejscu pokuty nie należy obciążać tego ostatniego słowa znaczeniem chrześcijańskim — ludzie umieszczeni na księżycu za życia, uzyskują nieśmiertelność, o tyle jednak uciążliwą, iż muszą stale wykonywać te czynności, które stały się przyczyną ich ukarania.

Dokonaliśmy przeglądu ważniejszych postaci świata duchowego, tworzących grupę istot połączonych różnymi związkami z dwoma elementami rzeczywistości zewnętrznej: wodą i księżycem. Nadal jednak nie wiemy, co znaczą te dziwne związki, dlaczego demony pozostają w specjalnych stosunkach właśnie z tymi, a nie

120