DSCF0530

Pochodzenie indywidualnych różnic w zakresie empatii

W ostatnim rozdziale zaprezentowaliśmy różnorodne metody, służące do oceny indywidualnych różnic w zakresie empatii u dorosłych i dzieci; w rozdziale niniejszym rozpatrzone zostanie pochodzenie tych różnic. Aby tego dokonać, należy się skoncentrować na dwóch rodzajach zmiennych: predyspozycjach dziedzicznych, które uważa się za odbicie istotnego składnika biologicznego, oraz wpływach środowiskowych, przede wszystkim tych z okresu dzieciństwa. Wpływom środowiska poświęcano dotąd więcej uwagi, aczkolwiek ostatnie lata przyniosły wzrost zainteresowania znaczeniem dziedziczności. Pozostała część tego rozdziału będzie poświęcona analizie materiału dowodowego dotyczącego obydwu czynników mogących mieć wpływ na dyspozycyjne skłonności empatyczne.

Predyspozycje dziedziczne

Obecnie akceptuje się na ogół pogląd, że zróżnicowanie ludzkiej osobowości ma istotne podłoże genetyczne. Przeglądy wyników badań (np. Goldsmith, 1983; Loehlin, Willerman, & Horn, 1988; Plomin, 1986) potwierdziły tezę, że osobowość jest w istotnym stopniu związana z możliwością dziedziczenia, definiowaną jako proporcja wariancji fenotypowej, wyjaśniona przez wariancję genetyczną. Większość oszacowań dotyczących możliwości dziedziczenia mieści się pomiędzy 40 a 50%, a oceny te biorą pod uwagę cały szereg wymiarów osobowości, w tym neurotyzm, ekstrawersję, niepokój, agresję i asertywność.

Podstawowa, przeważająca część materiału dowodowego w tej dziedzinie pochodzi z badań nad bliźniętami, przede wszystkim z porównań dotyczących korelacji osobowości u bliźniąt jednojajowych, monozygotycznych (MZ), oraz