POCHODZENIE INDYWIDUALNYCH RÓŻNIC W ZAKRESIE EMPATII 85
Osobista przykrość
Niespokojny |
0,22 |
0,15 |
1,08 |
Emocjonalny |
0,22 |
0,07 |
2,18* |
Pobudliwy |
0,19 |
0,12 |
0,98 |
Lękliwy |
0,21 |
0,03 |
2,64** |
Nieprzystosowany |
0,12 |
0,00 |
1,66* |
Nerwowy |
0,24 |
0,09 |
2,17* |
Wrażliwy |
0,28 |
0,00 |
4,01*** |
Stały |
0,30 |
0,08 |
3,25*** |
Napięty |
0,13 |
0,02 |
1,54 |
Zamartwiający się |
0,25 |
0,07 |
2,74** |
Średnia r |
0,22 |
0,06 |
2,30* tf=32% |
Uwaga: *** p < 0 ,001; ** p < 0 ,01; * p < 0,05
75% pozycji afektywnych (8/10 dla ET; 7/10 dla OP) wykazało znaczącą różnicę pomiędzy MZ i DZ, w porównaniu z zaledwie 42% (5/12) dla pozycji związanych z przyjmowaniem perspektywy. Ponadto średnia wewnątrzklasowa korelacja dla bliźniąt MZ znacznie przekroczyła średnią dla DZ, zarówno dla pozycji ET, jak i OP - podczas gdy żadnej znaczącej różnicy nie stwierdzono w wypadku PP. Szacunkowa wielkość możliwości dziedziczenia oparta na powyższych średnich korelacjach była nieco większa dla teoretycznych kon-struktów afektywnych (ET = 28%; OP = 32%) niż dla przyjmowania ról (20%). Zatem wyniki uzyskane na podstawie tego opracowania sugerują istnienie większego stopnia możliwości dziedziczenia dla reaktywności afektywnej niż dla indywidualnych różnic w skłonności do przyjmowania perspektywy.
Podsumowując, na podstawie badań, które podjęły próbę odpowiedzi na pytanie o możliwości wpływu genów na empatię, najbardziej logiczne jak do tej pory wydaje się twierdzenie o znacznej możliwości dziedziczenia w odniesieniu do empatycznego reagowania afektywnego. Natomiast bardzo mała ilość danych potwierdza obecnie możliwość dziedziczenia umiejętności przyjmowania ról. Faktycznie powtórna analiza danych dostarczonych przez Loehlina i Nicholsa, dokonana przez Davisa i współpracowników (w druku) wskazuje na istnienie mniejszej możliwości dziedziczenia umiejętności przyjmowania ról niż empatycznej troski lub osobistej przykrości. Wzorzec taki sugeruje, że różnice dyspozycyjne w przyjmowaniu ról nie wynikają przede wszystkim z czynników konstruktywnych, a mogą być rezultatem działania nacisków środowiskowych. Właśnie ta grupa czynników zostanie teraz omówiona.