DSCF0532

79

POCHODZENIE INDYWIDUALNYCH RÓŻNIC W ZAKRESIE EMPATII

(Personality Research Form; Jackson, 1974). Drugi z wymienionych pomiarów zawiera takie elementy, jak „Często biorę pod skrzydła młodych ludzi”, a zatem dotyka tego rodzaju wychowania, który nosi znamiona pewnego podobieństwa do empatycznej troski. Grupa badanych składała się z 296 bliźniąt MZ i 197 bliźniąt DZ. Rushton wraz ze współpracownikami dostarczyli dowodów na faktyczne możliwości dziedziczenia, jeśli chodzi o wyniki obydwu pomiarów. Dla QMEE korelacja wynosiła 0,54 dla MZ i 0,20 dla par DZ; dla Skali Oddziaływań Środowiskowych korelacje wynosiły odpowiednio 0,49 i 0,14. Estymacja możliwości dziedziczenia wynikająca z przedstawionych różnic wynosiła zatem 68 i 70% odpowiednio dla QMEE i Skali Oddziaływań Środowiskowych.

W najnowszych badaniach Zahn-Wexler, Robinson i Emde (1992) zajęli się omawianym zagadnieniem w inny sposób. Bliźnięta MZ i DZ obserwowano od czternastego do dwudziestego miesiąca życia i uwzględniono wiele parametrów związanych z empatią. Podczas wizyt domowych i sesji laboratoryjnych dzieci były poddawane w sumie pięciu próbkom empatii (wydarzeń, podczas których osoba dorosła symulowała zranienie, a reakcje dziecka były rejestrowane na taśmie wideo). Zakodowano następnie cały szereg reakcji dzieci, w tym empatyczną troskę i osobistą przykrość. W obydwu wypadkach wystąpienie wymienionych stanów afektywnych zostało poświadczone pojawieniem się u dziecka reakcji mimicznych, słownych i związanych z postawą. Jeśli chodzi o troskę empatyczną, to stwierdzono znaczące możliwości dziedziczenia zarówno w wieku czternastu jak i dwudziestu miesięcy (korelacja MZ wynosiła odpowiednio 0,29 i 0,30, a korelacje DZ - 0,05 i 0,09). Występowanie osobistej przykrości wykazało podobne prawidłowości dla wieku czternastu miesięcy (MZ - 0,25 i DZ - 0,15), ale nie dla wieku dwudziestu miesięcy (MZ -0,01 i DZ - 0,07). Przy użyciu zaawansowanych procedur obliczeniowych Za-hn-Wexler wraz ze współpracownikami ustalili przybliżony poziom możliwości dziedziczenia troski empatycznej na poziomie 23% w wieku czternastu miesięcy i 28% w wieku dwudziestu miesięcy. Obydwie wielkości były znaczące. Możliwość dziedziczenia osobistej przykrości została oszacowana na 20% w wieku czternastu miesięcy i dokładnie zero w wieku dwudziestu miesięcy -żadna z wielkości nie okazała się znacząca.

Wyniki trzech powyższych badań można podsumować w następujący sposób: czynniki genetyczne wydają się mieć znaczący wpływ na różnice indywidualne w zakresie empatii afektywnej, zwłaszcza na skutek afektywny określany jako empatyczną troska. Istotnie, w porównaniu z czterdziestoma procentami możliwości dziedziczenia stwierdzanymi zazwyczaj w przypadku cech osobowości (np. Loehlin i in. 1988), wszystkie przybliżenia proponowane dla empatii afektywnej grupują się wokół poziomu 70% w wypadku dorosłych (wskaźnik ten jest jednak dużo mniejszy w badaniach dotyczących dzieci).