42 Zadania centrów logistycznych w realizacji usług logistycznych
Według innego podziału wyróżnia się funkcje egzogeniczne i funkcje endoge^ niczne1. Pierwszy rodzaj funkcji to przede wszystkim funkcje usługowe o ferowane klientom centrum. Drugi rodzaj funkcji skierowany jest do przedsiębiorstw firnkl cjonujących w ramach struktury centrum oraz do osób fizycznych, działających! na tym samym terenie w zdecydowanie mniejszym zakresie.
Oba wyżej wymienione rodzaje funkcji można odnieść do łańcuchów dostawi jako obszarów ich realizacji. Efektywny przepływ fizyczny produktów, matę*; riałów i informacji w łańcuchu2 i połączony z nimi przepływ środków finan* sowych stanowi podstawę do oferowania szerokiej palety usług. Równocześnie położenie nacisku na integrację przepływów produktów, informacji i środków! finansowych pozwala na zapewnienie rozwoju odpowiednich proporcji i relacji między nimi3. Każdy z wymienionych rodzajów przepływów przyczynia się do powstania kompleksowej usługi, a tym samym centrum logistyczne pełni funkcjęS cgzogeniczną.
W ramach funkcji egzogenicznych usługowych oferowanych klientom, cen-* trum logistyczne może przyczyniać się do niwelowania zakłóceń popytu i podaży na dany rodzaj usług, pozwala na oszczędności przez skupienie różnych ofert w jednym miejscu i na podołanie realizacji usług w czasie sezonowych skoków popytu4.
Z kolei sfera funkcji endogenicznych ma na celu przygotowanie takich warunków^ dla przedsiębiorstw, aby podjęły one decyzje o swojej lokalizacji na terenie centrami Podmiotami, które realizują usługi w ramach funkcji endogenicznych, są przedsięj biorstwa usługowe typu bankowego, pocztowego wraz z dostawcami mediów (woda, gaz bądź usługi telekomunikacyjne)5.
Funkcji centrum nie należy ograniczać tylko do wyżej wymienionych. Wśród funkcji, jakie może pełnić centrum, są6:
• funkcje integracyjne przypływu,
• funkcje usługodawcy logistycznego, świadczącego kompleksowe usługi logistyczne na rzecz łańcuchów dostaw.
Wymienione funkcje integrują trojakiego rodzaju przepływy: materiałowe, informacyjne i finansowe. Bez integracji tych strumieni przepływu nie byłoby możliwe oferowanie kompleksowych usług logistycznych. W obecnej gospodarce przepływ informacji jest jednym z najbardziej kluczowych elementów w osiąganiu efektywi ności funkcjonowania.
W działalności centrum logistycznego możliwe jest wówczas wyodrębnienie dwóch funkcji integracyjnych polegających na7:
• integrowaniu procesów przepływu dóbr rzeczowych z koordynacją wykonawstwa pakietu usług logistycznych,
• świadczeniu usług logistycznych w łańcuchu dostaw.
Podstawę realizacji funkcji integracyjnych przez centrum logistyczne stanowi system informatyczny. W systemie tym upatruje się również perspektywy rozwoju centrum logistycznego, gdyż za najbardziej znaczące zadanie uznaje się projektowanie, realizację i eksploatację systemu informacji zarządczej w sferze logistycznej. Baza danych systemu obejmującego centrum logistyczne wraz ze współpracującymi przedsiębiorstwami w łańcuchu dostaw umożliwia tworzenie konkurencyjnych rozwiązań. W ramach centrum logistycznego można również dokonać podziału efektów, uzyskanych dzięki integracji8.
W centrach logistycznych mogą być realizowane funkcje związane z zaopatrzeniem, produkcją i dystrybucją. Zestawienie wymienionych trzech funkcji zostało przedstawione w tablicy 1.4.
Funkcja |
Operacja |
Forma organizacyjna |
Zaopatrzeniowa |
Przyjmowanie i magazynowanie towarów przeznaczonych na cele produkcji Konsolidacja dostaw zaopatrzeniowych dla celów produkcji Kompletacja zestawów montażowych Dostarczanie towarów dla przedsiębiorstw produkcyjnych, w tym sekwencyjne dostawy na linie montażowe |
Centrum zaopatrzenia |
Produkcyjna |
Podmontaż i montaż zespołów |
Centrum montażu |
Dystrybucyjna |
Montaż końcowy. Pakowanie. Dostarczanie |
1 Centrum dystrybucji |
Źródło: I. Fcchncr, Centra logistyczne l Ich rola w sieciach logistycznych, w: Logistyka, red. D. Kispcnka--Moroń, S. Krzyżaniak, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009, s. 292.
Realizując wymienione w tablicy 1.4 trzy funkcje, centrum logistyczne przyjmuje trzy różne formy organizacyjne, stając się równocześnie centrum zaopatrzenia, montażu oraz dystrybucji. W ramach każdej z tych funkcji centrum logistyczne przeprowadza różnego rodzaju operacje. Najszersze spektrum operacji jest wykonywane w ramach centrum zaopatrzenia. Przeprowadzenie operacji w każdej z wymienionych trzech funkcji jest możliwe przez wykorzystanie odpowiednich informacji, a tym samym integracji działań w ramach trzech rodzajów centrów.
1 J. Miklińska. Koncepcja centrum logistycznego — ujęcie statyczne..., jw., s. 96.
8 D.P. van Donk, T. vm der Vaart, Business conditions. shared resources and integratiue practices in the supply choin, Journal of Purchasing & Supply Management”, 10 (2004), s. 108.
T. Skjett-Larscn, H. Kotzab, M. Gricgcr, Electronic marketplaces and supply chain rclationshipM „Industrial Marketing Management”, 32 (2003), s. 202.
M A. Rusbton, J. Oxlcy, P. Croucher, Handbook of logisllcs and distribution management, Kogan Page, London 2000, s. 233.
15 J. Miklińska, Koncepcja centrum logistycznego — ujęcie statyczne..., jw., s. 99—100.
8 M. Chaberek, Integracyjne funkcje centrum logistycznego, „Spedycja i Transport”, nr 7/8, 2000. a
M. Chaberck, Makro- i mikroekonomiczne..., jw., s. 98.
Tamże. s. 99-100.