DSCN6687 (Kopiowanie)

Biologia - re/ici yn

przagroda

chrząstka " -SZkfeta'

Jak już pisałem, płuca dzielimy na płaty, porozdzielane głębokimi szczelinami. W płucu lewym (mniejszym, bo po tej stronie klatki piersiowej znajduje się serce) są dwa płaty: górny i dolny; w płucu prawym trzy: górny, środkowy i dolny. Do każdego płata dochodzi oskrzele płatowe i tętni-ca. zaś wychodzi zeń żyła i naczynia chłonne. Oskrzela płatowe dzielą się wewnątrz płuca dychoto-micznie (tzn. rozdwajają się) na oskrzela segmentowe. W każdym płucu wyróżnić możemy 10 seg-mentów. Dalsze podziały dychotomiczne (w sumie jest ich 12) prowadzą do powstania najmniejszych oskrzeli (o średnicy około 1 mm). Późniejsze podziały (od 13 do 23 podziału dychotomiczncgo) dotyczą struktur zwanych oskrzelikami (łac.: bronchioli). Oskrzeliki nie posiadają chrząstek ani i~1 gruczołów w swojej ścianie; zbudowane są z nabłonka jednowarstwowego walcowatego bez komórek kubkowych i z okrężnej warstwy mięśniówki gładkiej. Różnice w budowie histologicznej przeciętnego oskrzela i oskrzelika przedstawia rycina 8-93. Skurcz mięśniówki decyduje o szerokości oskrzelika, a tym samym o ilości powietrza dopływającego do pęcherzyków płucnych. Oskrzełik końcowy wraz z pęcherzykami płucnymi, do których dochodzi, tworzy gronko płucne, Kilkanaście gronek połączonych razem i otoczonych tkanką łączną określane jest mianem płacika.

8-93. Budowa mikroskopowa oskrzela (A) i oskrzelika (B) (JD)

Każdy oskrzełik końcowy dzieli się na dwa oskrzeliki oddechowe (o średnicy ok. 0.3 mm), wysłane na-| błonkiem sześciennym, które poprzez dalsze podziały rozpadają się na pęcherzyki płucne.

Pęcherzyk płucny (łac, :alveoluspulmonis) jest przeważnie okrągły i ma średnicę 150-50 pm. Liczba pęcherzyków u dorosłego człowieka jest ogromna—wynosi bowiem przeciętnie 300 milionów (!), tworząc powierzchnię oddechową wielkości 100 m³. Pęcherzyki płucne są bardzo dobrze unaczy-nionc (powierzchnia naczyń włosowatych w przegrodach międzypęcherzykowych wynosi ok. 140 nr).

Schemat budowy pęcherzyka płucnego, widzianego w mikroskopie elektronowym przedstawia rycina 8-94. Poszczególne pęcherzyki pooddzielane są przegrodami międzypęcherzykowymi, zbudowanymi z tkanki łącznej bogatej we włókna sprężyste i w bardzo liczne naczynia krwionośne włosowate. Sąsiadujące pęcherzyki często połączone są przez twory pęcherzykowe w ścianach; rola tych połączeń polega najprawdopodobniej na wyrównywaniu różnic w ciśnieniu powietrza pomiędzy pęcherzykami. W ścianach pęcherzyków występują również komórki żerne (makrofagi). U osób palących papierosy makrofagi przekształcają się w tzw. komórki pyłowe -o cytoplazmie obładowanej cząstkami produktów spalania tytoniu.

We wnętrzu pęcherzyka płucnego znajdują się zwykle komórki trzech rodzajów - tzw. pneumocyty bądź alwcolo-cyty (od łacińskiej nazwy pęcherzyka). Najliczniejsze (około 95%) są pneumocyty I typu. Są to komórki o płaskich jądrach, a cytoplazma poza okolicą jądrowąjest tak spaczona, że grubość komórki w tym miejscu wy nosi 0,1 P®-Ryc. 8-94. Budowa pęcherzyka płucnego Sąsiadujące pneumocyty tworzą połączenia typu zwane

(schemat wg obrazu z mikroakopu dzięki czemu stanowią ciągłą błonę odgraniczą)*¹*

elektronowego) (JD)