DSCN4801 (2)

Chrystus - Maryja - Jan Chrzciciel: idea Dmu

O Fili Dei, tu es Deus antę principium, cum aeteroo Pstre et Spiritu in throno considens, ineffabili, inenarrabili modo natua es Virgine, pro hominibua homo integer absąue mutstione factua, eon-cede gloriam et veniam et converaionem omnibus ad te accedenU-bus; et salva omnes suffragiis immaculatae Matris tuae et glortost Baptistae: ipse enim intercedit pro omnibus, quorum eet propheta, praeco simul et praecursor⁷².

(O Synu Boga, Tyś jest Bogiem przed wiecxnym, s przedwtecz-nym Ojcem i Duchem Świętym zasiadającym na tronie; w sposób nie do wyrażenia i nie do opowiedzenia narodzony s Dziewicy, dla ludza bez reszty stałeś się człowiekiem; udziel swe) chwały, przebaczenia i nawrócenia wszystkim, którzy do Ciebie przychodzą i zbaw wszystkich za przyczyną niepokalanej Matki Twojej i sławnego Chrzciciela: on sam bowiem wstawia się za wszystkimi, dla których jest prorokiem, a równocześnie heroldem i poprzednikiem).

W formie słownej - pisze J. Myslwec - przedstawiono tutaj to wszystko, co w ikonografii bizantyńskiej ukazuje kompozycja Deesis: zestawienie Matki Bożej i Jana Chrzciciela jako równorzędnych uczestników chwały Chrystusa oraz ich modlitwę za grzesznym rodzajem ludzkim⁷³.

W hymnie o św. Janie Chrzcicielu Inter natoe muiierum, występującym w licznych kodeksach i zbiorach hymnograficz-nych poczynając od XI w., po syntetycznym przedstawieniu żywotu „największego między narodzonymi z niewiast", ze mosdiąue...; E. Kantorowicz, luories and Litania*...; Ch Walter. 7W> AWs on the Deesis, „Revue des Ćtudes Byzantincs" 24 (1968); tenże. Furlher Sola* on the Deesis, »Revue des Śtudea Byzantines” 28 (1970), J Myslieec. op. ci* czy wreszcie - wśród polskich historyków sztuki - A. Rózycka-Brysek. A* zantyńsko-ruskie malowidła w kaplicy zamku lubelskiego. Wsrsssws 1998, s. 37—41. Badania te nie doprowadziły co prawda do definity wnego ustalenia powiązań przyczynowo-skutkowych pomiędzy tekstami liturgicznymi a obrazami wstawiennictwa Maryi i Jana Chrzciciela, wskazały jednak na podstawowy mechanizm ewolucji tradycji obrazowej: niezależne, ale perałelne i wzajem się modyfikujące procesy rozwojowe struktur literackich i pies tycznych.

ⁿJ B Pitra. AnaUcla zaora, spiciUgia mlssmsm parnia, L l Pansne 1876, a, 827.

ⁿ J- Myslivec, op. cli,, s, 01.