DSCN4799 (2)

Chrystus - Maryja - Jan Chrzciciel: idea Deests 1%

kimi innymi miłuję i którego najczęściej wzywam. (...) Strzec mnt* od grzechów, bym nie został osądzony wraz z potępionymi, w godzinie mojej śmierci, błagam, módl się za mną do Boga. Mając stanąć przed Królem, który będzie mnie sądził, ciebie wybrałem na obrońcę, dla podparcia mojej sprawy).

Największe znaczenie mają dla nas oczywiście te utwory, w których Maryja i Jan Chrzciciel występują obok siebie (niekiedy również obok Chrystusa) jako jedyni lub tez pierwszorzędni adresaci modlitw i orędownicy. Inwokacje do Zbawiciela, Bogarodzicy i Poprzednika Pańskiego spotykamy w licznych hymnach procesyjnych i litanijnych z okresu od IX do XVI w. Powielają one tradycyjny schemat Litanii do Wszystkich Świętych, rozbudowując jej wezwania w samodzielne modlitwy. Zgodnie z ustaloną tradycją prośby kierowane do Jana oddzielone są od modlitw maryjnych inwokacjami do chórów anielskich. Jednym z najstarszych przykładów wykorzystania struktury litanijnej jest utwór nieznanego bliżej zakonnika z IX w. Versus ad processionem. Po wezwaniach do Trójcy Świętej, Chrystusa, Maryi i Michała Archanioła następuje modlitwa do św. Jana Chrzciciela:

Praeco Christi Joannes,

Agni Dei ostensor,

Redemptoris baptista,

Tu nos Deo commenda:

Ora pro nobis Christum!⁶⁶

(Heroldzie Chrystusa, Janie, ukazicielu Baranka Bosego, chrzcicielu Zbawiciela, poleć nas Bogu: proś Chrystusa ta nami*)

Podobny układ modlitw zachowują również inne, wzorowane na strukturze litanijnej pieśni, jak np. hymn Rabana Maura na dzień Wszystkich Świętych (IX w.)⁶⁷, proza na tę samą okazję z XI-wiecznego kodeksu opactwa Św. Marcjaliaa w Limoges⁶⁸ czy hymny litanijne z XIII i XIV w ⁶®

⁶⁶    AH 50, s. 246.

⁶⁷    Rabo nu s Maurua, Jn festivitate tanctarum mmmmi, PI# Ul* 1666 ^WAH 7, s. 118.

" Zob. np. AH 16. a 126-ISO.