FB IMG820929543468000

naturalnych produktów w jak najmniejszym stopniu przetworzonych. Węglowodanom w tych produktach towarzyszą inne potrzebne do prawidłowego funkcjonowania organizmu składniki pokarmowe, takie jak: witaminy, sole mineralne, tłuszcze nienasycone, białko roślinne i błonnik. Produkty wysoko przetworzone (znaczne ilości węglowodanów rafinowanych) są tych składników w znacznym stopniu pozbawione. Ilość energii pochodzącej z rafinowanej sacharozy nie powinna przekraczać 10% ogólnej podaży energii (jest źródłem „pustych” kalorii).

Wartość żywieniowa błonnika pokarmowego

Określenie „błonnik pokarmowy” odnosi się do nieskrobiowych wielocu-krów i ligniny. Substancje te są oporne na hydrolizę enzymatyczną (nie są źródłem energii), podlegają (poza ligniną) częściowej lub całkowitej fermentacji bakteryjnej w jelicie grubym. Jest składnikiem balastowym pokarmu. Podstawowymi frakcjami błonnika są:

-    włókno strukturalne: celuloza, he-micelulozy, lignina, pektyny (kwasy pektowe i pektynowe, ramnozo-galakturany, protopektyny),

-    gumy i mucilogeny,

-    wielocukry pochodzące z alg. Błonnik:

a)    dostarcza substratu energetycznego dla mikroorganizmów, stymulując ich wzrost,

b)    wpływa korzystnie na profil flory bakteryjnej w jelicie, obniżając ilość bakterii beztlenowych w stosunku do tlenowych,

c)    wydatnie zwiększa ilość witaminy K oraz witamin grupy B (tiaminy, ryboflawiny, niacyny) w kale,

d) posiada własności higroskopijne powodujące znaczne wiązanie wody przez poszczególne frakcje błonnika, co istotnie przyczynia się do zwiększenia objętości mas kałowych,

c) pobudza (głównie celuloza, ligniny) perystaltykę jelit, skracając czas pasażu jelitowego. Wzrost ilości mas kałowych i pobudzenie motoiyki jelit powoduje rozluźnienie stolca, łatwiejszą i częstszą defekację,

f)    rozpuszczalne frakcje błonnika wpływają na strukturę i aktywność enzymatyczną jelit. Pod ich wpływem zmniejsza się w jelicie czczym ilość i wysokość kosmków oraz wzrasta głębokość krypt. Wzrasta szybkość rozmnażania się komórek nabłonka,

g)    kwas masłowy, powstający w wyniku rozkładu bakteryjnego błonnika, zapobiega złośliwej transformacji komórek błony śluzowej,

h)    ligniny i pektyny tworzą związki kompleksowe z kwasami żółciowymi (wiążą do 40% kwasów żółciowych) i sterolami, nie ulegające wchłanianiu,

i)    błonnik tworzy wiązania wodorowe z lipidami pokarmu i żółci,

j)    pektyny tworzą z glukozą w roztworze wodnym bardzo lepki żel, zmniejszając szybkość przechodzenia treści żołądka i wolniejszy pasaż jelitowy. Powoduje to opóźnienie wchłaniania węglowodanów w jelicie cienkim i zmniejszenie popo-siłkowego stężenia glukozy we krwi, zmniejszając sekrecję insuliny. Utrudnienie wchłaniania węglowodanów zmienia mechanizm se-krecji hormonów jelitowych i trzustkowych, wzmagając metabolizm glukozy w wątrobie,

178